Takk  og lov for MIFF!

Skjermbilete frå MIFF si side.

Ein av dei organisasjonane som eg er glad i , er «Med Israel for fred» (MIFF). Dei gjer ein god jobb for å visa verda den skeive dekkinga av Israel både i lærebøker og i media.  

Gong på gong har deira grundige gjennomgang av det som vert servert til norske born og ungdomar i vårt offentlege skuleverk, vist kor feil omtalen av Israel er. I nokre tilfelle har ting vorte retta, oftast vert ingen ting gjort, og i nokre tilfelle har resultatet vorte verre. Dette og meir kan du lesa på MIFF sine sider på internett.

Forlaga, og departementet som har ansvar for kva som skal inn i skulen, ser ut til trufast å fylgja ei venstrevridd og anti-israelsk linje.  

Terror-indoktrinering  finansiert med norske bistandspengar

Det same gjeld lærebøkene i dei såkalla palestinske områda. Der vert borna opplærde i terror, og drap av jødar gjev heltestatus.  I tillegg får terroristane løn etter prinsippet: «Pay for slay» (= Lønn for mord), finansiert at organisasjonar som kallar pengane  for «bistand».  

For eit halvt år sidan stod det i israelske media om ein mann som hadde mist jobben, og mangla pengar til å brødfø seg og sine. Dermed gjekk han til angrep på ein jødisk kontrollpost. Hadde han greidd å drepa ein jøde, eller helst fleire, ville han få løn resten av livet. Men det gjekk dårleg, for han vart skoten av dei han ville drepa.Om familien fekk løna han vona på, vart ikkje fortalt.

Kvar NRK får informasjonen sin frå

«Dagen» i dag, 23.110.23, hadde eit stort stykke på side 14-15 med overskrifta «MIFF krever at norske medier ber Israel om unnskyldning – slik svarer  NRK». Artikkelen tek utgangspunkt i det såkalla åtaket på eit sjukehus i Gaza der NRK gav Israel skulda for raketten, og at 500 menneskje vart drepne!
Opphavet til NRK sin informasjonen var Hamas som straks raketten landa, fekk publisert deira versjon av saka over heile verda – med NRK og andre venstre-media si hjelp! Ein plass eg såg saka referert, vart det fortalt av taket hadde falle ned over dokterar stod og opererte.

Bilete av oppslaget i "Dagen" 23.10.23.

No viste seinare bilete som kom ut frå Gaza, at raketten som landa på Al Ahli-sjukehuset, fall ned utanfor sjølve bygningen. Den eksplosjonen kunne umogeleg ha kosta 500 menneskje livet! Kanskje var det 50 omkomne, har eg sett. 

Israelske militære seier at dei ikkje har skote mot sjukehuset, og at dette var truleg ein «heimelaga» rakett som tok feil retning. Så langt dei og andre kunne seia, var det ein rakett som eigentleg skulle inn over Israel, men som gjekk feil og landa på sjukehusområdet. Av dei hundrevis rakettane frå Gaza mot Israel, landar rundt 20 % prosent av dei inne på Gazastripa. Dødstala frå desse nedslaga, skal vera store seier israelske media.

NRK-sin utanrikssjef, Sigurd Falkenberg, forsvarar at dei gjekk Hamas sitt ærend i denne saka. Han – og leiinga i NRK, vil heller ikkje koma med noko orsaking for løgna dei  spreidde.

Hamas, NRK si viktigaste kjelde for informasjon?

Falkenberg forsvarar seg slik: «Hamas er en bevegelse som styrer Gaza med både en væpnet og en ikke-væpnet fløy», og han meinar NRK framleis kan bruka og ha tillit til den informasjonen terrorist-organisasjonen sender ut. Det same gjer han som er NRK sin Midtausten-korrespondent for tida, det kan det vanskeleg vera tvil om. Og eg spør: Trur dei verkeleg at desse to delane av terrororganisasjonen ikkje har nokon som helst kontakt seg i mellom? At dei eine er eksponent for drap, valtekt, mishandling og tortur av sivile, og den andre delen er demokratisk, rettferdig og sannferdig i alt det dei seier og gjer?

Hamas sin «offisielle» talsmann fortel verda til dømes at under overfallet av Israel «drap dei ikkje sivile»! Kven var det då som skar strupen over på  jødiske småborn eller batt jødiske sivile, låste dei inne og brende dei levande, - og så vidare?

I lommene på falne Hamaskrigarar fann Israel både instruksjonar for oppdraget, som var å drepa sivile, for å skapa mest mogeleg redsle og gru, i tillegg tablettar som sette terroristane i ekstase så dei korkje var redde eller hadde grenser for kva dei gjorde!

Mediadekninga til NRK går på helsa laus

For meg og andre som elskar Israel, er NRK og deira linje mot Israel, til å verta sjuk av. Både psykisk og fysisk.

I ein periode i Sør-Amerika var det naturleg for oss å bruka adventist-sjukehuset i Asuncion. Dei tilrådde periodevis faste. Då fekk kroppen kvitta seg med skadelege avfalls-stoff, sa dei. Det var nødvendig for at me skulle ga god helse!

Eit oppbyggeleg og avslappande motiv, ikkje sant?

Som du såg i førre bloggen, har eg starta NRK-faste for eit par veker sidan. Og sant skal vera sagt: Det har hjelpt!

Verda er full av informasjon om det som føregår i Midtausten. Eg finn alt eg vil ha i både norske og utanlandske media. I tillegg kan eg gjer nyttige ting i den tida «Dagsrevyen» har vore fast post på programmet. 

«Forglemmeiei»-biletet er ferdigsydd. No har eg starta på eit eg vart spurt om å gjera ferdig då eg var i England. Dermed brukar eg framleis dagsrevytida til noko nyttig og avslappande. Om eg er «rekonvalesent» eller berre «konvalesent», veit eg ikkje, men å brodera på vakre, greske (?) konvalar er sunnnare for helsa mi enn det "Dagerevyen" serverer....

Prøv du og, så skal du sjå kor godt det gjer!

 

Guds skapareverk er fantastisk!

Har du høyrt om «NRK-faste»?

Ikkje eg heller. Eg har funne det opp sjølv, nett som Tomas Alva Edison (1847-1931) for hundre og femti år sidan fann ut noko som verda aldri tenkt gjekk an. Hans «glødande ide» (glødelampen) vart ein suksess. Slik medgang vil nok ikkje oppfinninga mi få, men eg skulle ynskja at ho vert teke i bruk i heile landet!

Som den gode Tomas Alva, hadde eg «inputs» på førehand. Eg høyrde om folk som hadde «telefon-faste». Dei såg at telefonen hadde negativ innverknad i, liva deira. Den stadige flaumen av nyheiter og informasjon hadde gjort dei avhengige. Det gjekk ut over både tida og kvaliteten i livet. Dermed la dei telefonen vekk, totalt eller redusert til det han vart oppfunnen til: Å knyta band mellom levande menneske.

Kvifor «NRK-faste»?

Det starta med stenginga av vatn, elektrisk energi og anna som Israel har levert til Gaza i alle tider. Kvifor? Jau, fordi dei som fekk makta i Gaza valde bort å bruka inntektene og energien på å skapa gode tilhøve for folket sitt. Dei brukte derimot pengane på våpenkjøp og rakettar dei kunne gøyma i skular og sjukehus mellom anna. 

Meldinga på israelske media var at Netanyahu lova å opne opp att «blokaden» straks Hamas sende tilbake gislane dei hadde teke under terror-raidet inn i Sør-Israel. Men det tilbodet tok Hamas ikkje imot. Lidingane til folket i Gaza betydde mindre for dei enn å ha 199 gislar dei kunne pina og drepa om dei fann det for godt! Og NRK-korrespondenten understøtta dette med å seia at gislane var palestinarane sitt sterkaste kort overfor Israel.  

Pasjonsblomst

Sivile lidingar, «et nødvendig onde»?

For å spara sivile liv i denne krigen, sende Israel flygeblad og meldingar til dei sivile i Nord-Gaza og bad dei rømma sørover. Kvifor? Jau, enkelt og greitt fordi våpenlagra, rakettbasane og kommandosentra til Hamas brukte dei som skjold. 

Hamas svara med å forby evakueringa og blokkera vegane sørover. Bilete av dette er vist på ILTV og israelskvennlege media.

NRK og liknande pro-palestinske, anti-jødiske media går terroristane sitt ærend. Dei presenterer bileta terroristane vil skal gå om att og om att. I tillegg legg dei opp til ein «konkurranse» med kor mange drepne, såra og mishandla det er på begge sider. Er det deira ideal at det skal vera mange såra, drepne eller mishandla på begge sider? 

Hadde Hamas frigjeve dei 199 gislane slik Netanyahu bad dei om å gjera, kunne vatn, elektrisk straum m.m. verta slege på simultant med at dei bortførde vart overlevert på grensa. Men det var sikkert uinteressant fordi då vart propagandaeffekten lik null, og terroristane hadde gjeve frå seg «sitt sterkaste kort»! 

Med rett politikk kunne både Vestbredden og Gaza vore like blomstrande som Gaza var det då Israel overleverte området i 2005! Palestinarane har i tillegg fått enorme summar frå både Noreg og andre land, men ikkje brukt dei for å skapa gode levevilkår for folket. Ideen med «Land for fred» vart til «Land for terror», og i staden for betre sosiale kår, lønn til dei som drep jødar!

Pavlovs lov?

Russaren Ivan Pavlov (1849-1936) gjorde eksperiment og viste heile verda at det fanst noko som kunne kallast «psykisk sekresjon». Når  hunden hans var van å få mat, vart den fysiske prosessen sett i gang sjølv om det ikkje var mat der og då.

I mitt tilfelle kunne Pavlov ha forska på «psykisk-media-sekresjon». Når klokka går mot 7 på kvelden, er heile meg innstilt på først "Dagsrevyen", og så «Distriktsnyheiter» dei dagane det er det. Det og verkar til å vera ein slags psykisk, ubevisst sekresjon..

Vanens makt

Då eg vaks opp, vart det snakka om «vanens makt». Den måtte me passa oss for. Og, for å verta fri ein dårleg vane, måtte ein få ein god vane i staden. Ho mor beviste det med at då ho var «husbestyrerinne» for ein dokter i Telemark, fann dokteren at røyking var ein dårleg vane. Han bestemte seg for å slutta tvert! 

Etter det fann dei små, runde steinar i bukselommene hans når dei vart sende på vask. Når røykelysten kom over han, putta han ein rund liten stein i munnen og saug på han til lysten gav seg! Så - kvifor skulle ikkje eg og greia å bryta ein dårleg vane?

Nytting NRK-erstatning...

«Forglemmeiei»

Eg er glad i blomster som du kanskje har sett av bloggen min. Ein av blomstrane har det fine og poetiske namnet «Forglemmegei». (Namnet kling mykje betre enn det ser ut på skrift). Nynorskordlista til Kunnskapsforlaget føreslær «Forgløymmegei», men det er heilt ubrukeleg i min munn. Det andre forslaget, «Minneblom», er betre, men manglar spenst og klang.

Uansett, for å motverka NRK-uvanen min, tok eg til å brodera. Eg  broderer «forglemmeiei»!
Broderiet vart selt på ein bruktforretning i Sør-England fordi fargetrykket hadde kome skeivt i høve til strameien. Men det går heilt fint. Det er mykje betre tidtrøytte enn «Dagsrevyen» og anna NRK-nytt. Det er mykje skeivare og verre å få orden på!

Stinga, halve korssting, går mot høgre. Gjer eg feil og dei vrir seg mot venstre, - det skjer når tankane er mine på vandring, tek eg det samvitsfullt opp att. Sjølvsagt!

Kva eg tenkjer på medan eg broderer? 

Alt mogeleg, men ofte langs same linjene som poeten i den bibelske salmeboka:

 «Gløymer eg deg, Jerusalem, så lat mi høgre hand gløyma meg! 6 Gjev tunga må hanga fast ved ganen om eg ikkje kjem deg i hug, om eg ikkje set Jerusalem høgare enn mi største glede!» (Sal 137,5-6). (i)

Han som jøde, - eg som ikkje-jøde, deler noko av evig verdi. 

I lag …..

           
(i) Som normalt i denne bloggen, er bibelsitatet frå Norsk Bibel, nynorsk utgåve.
------------

 Det er forbode å bruka bilete eller tekst frå denne bloggen uten skriftleg løyve frå meg.

Bed om fred for Jerusalem!

Lat det gå dei vel som elskar deg! Gjev fred må råda innanfor dine murar, ro i dine salar! For mine brør og mine veners skuld vil eg seia: Fred vere i deg!
(Sal 122:6-8)

No har det mange har vore så redde for, skjedd. På den siste, store dagen i Lauvhyttehøgtida gjekk terroristar frå Hamas inn i Israel frå Gaza. Seinare har terroristar frå Libanon kome med i krigen. Med grov vald og alvorlege krigsbrotsverk har desse Iranstøtta organisasjonane sett i gang det dei har skrive i sine «charter»: Vårt mål er å drepa jødar og utsletta Israel!

Aviser og andre media er fulle av informasjon om det som hende. «Jerusalem Post» si engelskutgåve høyrer med til det eg les dagleg. I tillegg kjem «Times of Israel» og forskjellege andre. For første gong har eg kjøpt «ILTV» sin «app». Han kosta meg 1 149 kroner for eit år, men gjev meg fri tilgang til den informasjonen dei sender ut (i).

Skjermdump frå "Times of Israel", 12.10.23

Vanskeleg å kalla Hamas ein terrororganisasjon?

Trass dei bestialske drapa på sivile, sat det langt inne for regjeringa vår å setja rett namn på Hamas. Motiva til statsministeren og utanriksministeren forstår eg ikkje, men kanskje dei ynskte å gjeva Hamas «tilbod om freds-forhandlingar» på eit luksushotell på Gardermoen slik dei gjorde med Taliban? 

Er det av naivitet eller hovmod som ligg bak ei slik haldning? Som me veit, var alle dei fine lovnadane som vart publisert etter den «konferansen», og draumane den norske regjeringa presenterte, berre løgn og luftslott. For terroristane var det derimot ein klapp på skuldra?

Er venstrevridde media sannings-sky?

NRK held trufast fast på at terroren kjem «på grunn av Israel sine overgrep mot palestinarane», og at «Gaza er verda sitt største fengsel». Både han som no er korrespondent der nede, og ho som var der tidlegare, gjer sitt beste for å sverta jødane. Den linja har vårt statlege medium (NRK) fylgt trufast tiår etter tiår. Noko von om rettferdige og realistiske rapportar frå Israel, må me framleis venta på, ser det ut til!

Skjermdump frå "Israel today", 12.10.23

Korleis kunne dette åtaket koma så overraskande?

Det spørsmålet går att mange stader, og med god grunn. Men eg slit med eit anna spørsmål. 

 

I bønneemna som kjem kvar fredag frå «Intercessors for Israel» (IFI), har det gått att eitt bønneemne eg ikkje greier å leggja frå meg. Det er ei bøn om at finansieringa av protestmarsjane mot den lovleg valde regjeringa i Israel, må verta offentleg kjent. Det vert sagt der nede at mykje av finansieringa kjem frå utlandet, men ingen vil fortelja kvar pengane kjem frå. 

Teoretisk kan det vera «kven som helst», - til og med Iran og Hamas. Det er i alle fall ingen tvil om at Hamas har gjort alt dei kunne for å lura Israel. Situasjon, der både regjeringa og folket var opptekne med indre uro i tillegg til lauvhytte-høgtida, gav det absolutt ideelle tidspunktet for eit åtak. No kom dei lett fram landevegen, over Middelhavet, gjennom tunellar gravne langt inn i Israel, - ja, til og med gjennom lufta! (ii)

Skjermdump frå "Jerusalem post" 12.10.23

I militære rekkjer, i den delen som skulle utgjera reserven i tilfelle åtak på landet, var det fleire tusen som sa dei ikkje ville møta om dei fekk ordre. Kanskje det er grunnen til at reservestyrkane som no har stilt fulltalig opp, ikkje har det utstyret dei treng? Kva utstyr treng soldatar som vil nekta ordre?

Men, HALLELUJA, då Hamas gjekk inn i Israel for å drepa og mishandla uskuldige, samt føra menneskje som gislar til Gaza, møtte alle solidarisk opp. Alle innsåg alvoret og kom, - soldatane i militæret, blodgjevarane sjukehusa trong så sårt for å hjelpa dei skadde, og dei som skaffa utstyr til reservetroppane som no lydde ordren dei fekk. 

Dette er eit stort takkeemne som me skal leggja fram for Gud (Adonai) når me bøyer våre kne og våre hjarte for Han som valde ut Abraham for fire tusen år sidan. Han sa:

«Eg vil gjera deg til eit stort folk. Eg vil velsigna deg og gjera namnet ditt stort, og du skal verta til velsigning. Eg vil velsigna dei som velsignar deg, og den som forbannar deg, vil eg forbanna. Og i deg skal alle ætter på jorda velsignast.» (1.Mosebok 12,2-3).

Dette er valet vårt både som enkeltindivid og som nasjon.
Lat oss be om at regjeringa og folket vårt
(inkludert NRK) vel velsigninga!

For oss som trur Guds Ord, er valet enkelt:

GUD, VELSIGN ISRAEL

----------------
(i) Lenge har ILTV sine nyheiter vore ein fast del av kvelden min saman med Dagsrevyen og Distriktsnytt.
(ii) Det siste verkar som eit propaganda-stunt!

-------------------- 

Det er forbode å bruka bilete og tekst frå denne bloggen uten skriftleg løyve frå meg.

-

Ei gledefest

No, med eg sit og skriv her i Noreg, feirar jødar over heile verda «Sukkot», på norsk: Lauvhyttefesten. Høgtida vert og kalla «Innhaustingsfesten» fordi han markerer slutten på innhaustinga i Israel. På den jødiske kalenderen startar festen den 15. dagen i månaden Tirsi, og varer i sju dagar. Første og siste dagen er full sabbat, men dagane mellom vert gjerne kalla «halv sabbat» då ein del arbeid kan verta gjort.

For jødar utanfor Israel varer festen i 8 dagar, då det er vanleg å avslutta festen med ein dobbel sabbat. Den siste av desse er knytt til Toraen (Loven).

Det spesielle med denne festen er at jødane lagar seg «hus» ute der dei kan bu og eta denne veka. Slik budde dei under vandringa frå Egypt til Jødeland, og slik budde dei under innhaustinga då dei var komne inn i landet. 

Sukkot: The Jewish holiday where God commands you to be happy - opinion - Faksimile frå      "The Jerusalem Post" (jpost.com)

Ruts bok vert lesen i denne tida. Der les me om innhausting slik det vart gjort i gamal tid, og om korleis folk sov på treskeplassen. (Rut 3,1 ff). Dermed kunne dei halda vakt over det som var hausta inn, samstundes som dei kvilte og markerte at onna var over.

Ei lovpålagt gledefest

Jødefolket fekk Loven i Sinai. Det står i Exodus (2. Mosebok).  Seinare, i Leviticus (3. Mosebok), fekk dei utfyllande lovar, reglar og forskrifter. Påska vert omtalt der i kapittel 23,5-14, pinsa i vers 15-22, og til slutt lauvhyttefesten i vers 34-43.

Denne festen kjem nett etter den store soningsdagen, Yom Kippur (kap. 23,24-32), som er den viktigaste dagen på den jødiske kalenderen: «Ein høgheilag sabbat skal den dagen vera for dykk, og de skal fasta. Om kvelden den niande dagen i månaden, frå den eine kvelden til den neste, skal de halda sabbatskvila dykkar.» (Kap. 23,32).

Tre gonger for året skulle alle menn koma fram for Gud «på den staden han vel seg ut» (5. Mos.16,16). Denne staden varierte så lenge dei hadde Tabernaklet, men vart frå Davids tid Jerusalem (1. Krøn.15). Seinare bygde Salomo tempelet der. I dag seier jødane «Neste år i Jerusalem» til kvarandre. Kanskje opphavet til denne helsinga kjem frå deira plikt å koma til Jerusalem på desse festane?

Preparing for Sukkot, the Feast of Tabernacles, in Jerusalem - Faksimile frå "Israel Today".

Festreisene

Song har alltid fylgt Guds folk, og frå Salme 120 til 134 startar salmen med «Ein song til festreisene». Medan dei andre poetiske tekstane i denne jødiske songboka dreiar seg om forskjellege sider av menneskelivet, tilhøve til Gud og diverse profetiske utsagn, var desse 15 salmane skrivne til bruk under dei obligatoriske reisene til Jerusalem.

Då Jesus var 12 år gammal, det siste året han etter jødisk skikk var barn (i) (Lukas 2,41-51), reiste han med foreldre og slekt til Jerusalem. Det er rimeleg å tru at han då både kunne og song desse gamle salmane.

Festen omtalt i fleire av Bibelens bøker. Til dømes Nehemias 8,14 ff. fortel om den iveren dei jødane som hadde kome heim att, la i feiringa: «Og heile lyden, dei som var komne att frå fangenskapet, laga lauvhytter og budde i dei. For frå Nun-sonen Josvas dagar og like til denne dagen hadde Israels-borna aldri gjort noko liknande. Og gleda var stor mellom dei» (Neh 8:17).

Kvifor flytta ut og bu slik?

For meg ser det ut til å vera to ting som var viktig: Først at folket skulle minnast utgangen frå Egypt og dei lange og tunge åra fram til dei var fast busette i Guds eige land: «Jorda må ikkje seljast for alle tider, for landet høyrer meg til. De er framande og gjester hjå meg» (3. Mos. 25:23) (ii).

Israel, innanfor dei grenser som Bibelen trekkjer og som Balfouravtalen bygde på, er altså Guds del av denne jorda. Jerusalem er byen som Gud sjølv har valt seg ut «for å lata sitt namn bu der» (5. Mos.12,5 / 1.Kong.5,3-5). 

Festen skulle vera ein gledefest der folket skulle minnast det herlege Gud hadde gjort for dei, og gjeve dei. Han markerte samstundes at innhaustinga var over. Dei kunne no gle seg over at det dei skulle leva av til neste haust, var kome i hus. Også det ei påminning om Guds omsorg og hjelp.

Burde me ikkje-jødar feira «lauvhyttefest»?

Eg skulle så gjerne feira det med jødane, og eg unner dei alt det beste både på denne jorda og det komande. Men det viktigaste er ikkje festen si ytre ramme. Me ikkje-jødar, nett som dei, gløymer for lett fortida og at alt det me er og har, er eit resultat av Guds nåde mot oss. 

Noreg hadde aldri vore der me er i dag om ikkje folk før oss hadde bedt og arbeidt, omvendt seg frå syndene sine og søkt Guds ansikt for land og folk. Ja, me og haustar der andre sådde med gråt (Salme 126).

Når alt kjem til alt, har korkje jødane eller me så mykje å rosa oss av. Me kan alle seia med vismannen (Klag 3:22): «Herrens nåde er det at det ikkje er ute med oss. Hans miskunn har enno ikkje teke slutt.»

........................... 

(i) Når ei jente vert 12 år gammal, feirar familien «bat mitsva». Gutar feirar «bar mitsva» når dei er 13 år gamle, altså eit år seinare. Religiøst sett går dei då over frå barnestadiet til vaksen. Frå då av har dei pliktene og levereglane som dei vaksne.
(ii) Understrekinga er gjort av meg.

Det er forbode å bruka tekst eller bilete frå denne blogen uten skriftleg løyve frå meg.

 

Yom Kippur  -   Den store soningsdagen

I dag, med eg sit og skriv dette, driv jødar over heile verda og førebur Yom Kippur.  Når dagen deira startar i kveld ved solnedgang, startar sjølv mange «verdslege» jødar 24 timar med faste og ettertanke. Grunnen? Fordi dette er dagen for forsoning og tilgjeving  mellom Gud (Adonai) og menneske»!
Soningsdagen vert innleidd i synagogen der dei ber «Kol nidre», ei bøn knytt til lovnader, og vert avslutta i morgon ettermiddag med lyden av bukkehornet og ynsket om «Neste år i Jerusalem»! Gjev dei alle ville få oppleva det!

(1)Faksimile frå Jerusalem Post i dag

Med erfaring frå «Yom Kippurkrigen» (1973) i bakhovudet, kan mange israelarar ikkje feira med familien eller i synagogen. Uroa, både inne i Israel og langs landegrensene, har gjeve illevarslande signal om dei farane som trugar dette vesle landet der inst inne i Middelhavet.

Mitt ynskje og bøn er at jødane, gjennom det dei les og siterer i samband med dagen, skal få dei til å gjera det dei les og ber om: Å koma i harmoni både med sin Gud og sine medborgarar, uansett kva politisk og religiøs merkelapp dei hengjer på kvarandre. (i)

Yom Kippur er viktig også for oss ikkje-jødar

Gud (Adonai) gav klåre instuksar om denne dagen i 3. Mosebok kapittel 16. Boka sitt eigentlege namn er Leviticus – levittboka, kjem med klåre pålegg om korleis alt skulle føregå den gongen Israel hadde tabernakel og seinare tempel. I dag har dei ingen av delane, men dei prøver å halda dagen heilag i heimane og i synagogane sine. Dagen er så heilag at han er einaste dagen på deira kalender som krev strengt sabbats-ritual, sjølv når dagen ikkje fell på ein sabbat.

Først soningsoffer for øvstepresten og «hans hus»

For at øvstepresten skulle kunna utføra gjerninga si denne dagen, måtte ein okse ofrast for han sjølv og «hans hus». Når han og dei hadde fått forlating for syndene sine, kunne han gå vidare i ritualet.
Deretter skulle det kastast lodd om kven av dei to geitebukkane som var valde ut, som skulle ofrast og gjeva blodet sitt så israelsfolket skulle få syndene sine tilgjevne. Den andre – «syndebukken», hadde ein anna, men like viktig plass i ritualet.

(2)Faksimile frå Asasel – Store norske leksikon (snl.no)

Azazel (3. Mos. 16,8)

Me finn dette namnet (ii) brukt i ei rekkje Biblar, og det er noko uklårt kva ordet tyder. Ordet skal bety «den vekk-sende», men vart med tida kopla opp mot ei djevelsk eller demonisk makt. Det er rimeleg grunn til å tru at dette ikkje stemmer.

Kva har dette å læra oss i vår tid?

Me og treng tilgjeving for syndene våre: «For på denne dagen skal det gjerast soning for å reinsa dykk, så de vert reine for Herren frå alle syndene dykkar». (3. Mos 16:30) Det var det dei opplevde. Dei trudde det Gud hadde sagt, lydde hans Ord, og vart reinsa for syndene sine på same måte som me vert det ved trua på Jesu offerdød på Golgata. Det lærer Guds Ord oss!

Hebrearbrevet

Dette brevet vart skrive til dei som levde under Loven. Der finn me Jesu øvste-prestlege gjerning grundig presentert.

Først kan me merka oss at Jesus ikkje trong gjera reinsing for eigne synder, slik det gamle øvsteprestane trong det: «For ein slik øvsteprest var det vi måtte ha – heilag, skuldlaus, rein, skild frå syndarar og opphøgd over himlane». (Heb 7:26)

Derimot finn me soningsmotivet att i Det nye testamentet (NT). Der er Jesus syndofferet som den første bukken symboliserte. Om dette les me: «Og han (Jesus) er ei soning for syndene våre, og det ikkje berre for våre, men òg for alle i heile verda.» (1Joh 2:2). Og Johannes skreiv at Jesu blod reinar oss frå all synd. (1. Joh. 1,7).

Jødane hadde – og har – Loven («Tanack»), men ingen greier å oppfylla han: «Og at ingen vert rettferdiggjort for Gud ved lova, det er klårt, for: Den rettferdige av tru, skal leva.» (Gal 3:11).  Ut frå dette – og andre gudsord, ser me at tru og lydnad var grunnlaget for frelse og synds-tilgjeving. I det er det ingen skilnad på jødar og ikkje-jødar.

(3)Sendt ut øydemarka under ei brennande sol...

Kva så med «syndebukken»?

Me les at  Aron skulle leggja begge hendene sine på bukken og sanna «alle misgjerningane og lovbrota og alle syndene åt Israelsfolket» (16,21). Etter det skulle bukken sendast åleine «ut i øydemarka».

Den første bukken var sentrum i eit relativt kort og avgrensa rituale. Det andre -«syndebukken», vart sentrum i ein mykje lenger prosess. Så lenge denne bukken overlevde, skulle han gå åleine (iii) og bera folket sine synder og ugjerningar. Det var ei oppgåve han aldri kunne sleppa fri!

Stemmer «syndebukken» med bibelens Jesus-motiv?

Peter skriv at Jesus «bar» våre synder opp på korset (1. Pet. 2,24), men for meg viser det sitatet til offeret den første bukken symboliserte. 

Eg, reint personleg, tenkjer på det som stod i den gamle bokmålomsetjinga til Bibelselskapet av 1930. Der står at Jesus, som øvsteprest også var «en som kan bære over med de vankunnige og villfarende». (Heb.5,2a).  Norsk Bibel brukar derimot orda: «Han kan ha medkjensle med dei vankunnige og villfarne». Begge omsetjingane er til ein viss grad samanfallande, men «å bera over med noko» er for meg djupare og indikerer eit lengre tidsperspektiv. Den som «ber over med» ein drikkfeldig ektemake eller har eit barn med rus- eller andre alvorlege problem, har ein annan relasjon til problemet enn berre «medkjensle».  Det er tung og ofte langvarig bør å bera...

Eg, og då snakkar eg for meg sjølv, veit at Jesu mange gonger måtte «bera» med mine synder og manglar. Sjølv som såkalla «gammal kristen», er lovnader eg ikkje har oppfylt, og mykje godt eg burde ha gjort, men ikkje gjorde, noko Jesus har "bore over med". På den måten har handlingane  mine– eller mangelen på handlingar - vore ei «bør» Jesus måtte «bera» for mi skuld. Det og er ein del av frelsargjerninga hans.

Som jødane stadig synda og gjorde feil den gongen, er eg i same situasjonen, sjølv om eg trur offeret for mine synder vart gjort for 2000 år sidan! Menneskeleg svakheit og synd er ikkje noko som kan strykast ut i ein eingong. Det er noko som varer så lenge me lever. Det hadde me ikkje greidd om ikkje Jesus bar børa for oss!

Men…

Ein dag skal også dette få sin ende. Då er me komne dit Johannes’ openberring skildrar i sine siste kapittel. Det er noko stort me kan gle oss til!

-----------------  

(i)Eg tenkjer av og til på korleis romarane kom inn og tok makta over Jødeland. Det skjedde ikkje slik som i andre land. Nei, det var to jødiske fraksjonar som etter den vellukka reinsinga av gresk styre og dominans, hamna i krangel og kamp om makta. For å vinna over dei jødiske motstandarane sine, bad den eine romarane å hjelpa seg. Me norske har ordtaket:  «Gjev du først «ein viss mann» veslefingeren, tek han snart heile handa». På same måten kom romarheren og tok heile landet. Då dei vart «ferdige», låg Jerusalem og landet i ruinar. Hundretusenvis av jødar var drepne, og jødiske fangar vart mellom anna brukte som faklar då romarane – med hjelp av krigsfangar, bygde Via Appia. På den måten kunne det arbeidast til og med på natta!
(ii) I norske Biblar gjerne skrive «Asasel».

(iii) Geiter er flokkdyr, men syndebukken måtte gå sin veg åleine i øydemarka. Jesu einsemd finn me nemnt fleire stader i NT, og til dømes i sangen «Det var alene Jesus led»

(1) Faksimile frå Jerusalem Post, https://www.jpost.com/breaking-news/article-760348, teke ned 24.09.23.
(2) Faksimile frå «Store norske leksikon», https://snl.no/forsoningsdagen, teke ned 24.09.23.
(3) Bilete eg tok i Israel.

---------------

Det er forbode å bruka tekst eller bilete frå denne bloggen uten skriftleg løyve frå meg.