Good old news

Eg vart fødd i det siste krigsåret. Det tidlegaste eg hugsar er etterkrigstida. Rasjoneringskorta til dømes, dei som avgjorde kva me kunne kjøpa på butikken. Og så praten. Det vart snakka om ting som hadde hendt, om motstand mot tyskarane, og om folk som støtta dei. Mange var «einøygde» og såg berre det tyskarane og NS ville. Andre var «grønkledde» og støtta tyskarane meir aktivt. 

Litle-Matrestølen der far og dei eldste syskena mine hadde vore om sumrane, fanst ikkje meir. Den hadde tyskarane brent då dei fann ut at setra vart brukte av motstandsflokken Bjørn West i Masfjordfjella.

Men kanskje det viktigaste temaet var at «Hitler er død!», og «Landet er fritt!» Dette gjekk att i talar og i undervisninga på skulen der me og trena til 17. mai. Då gjekk me i tog og høyrde varme talar om landet og fridomen.

«Fake good news»?

At Hitler var død, var største "news-en" på heile 1900-talet! Folk jubla og song, lo og gret då dette vart kjend og landet fritt, vart me fortalt. Hitler hadde teke livet sitt i bunkeren sin i Berlin, og verda kunne pusta letta ut! Trudde me den gongen. Det var kunnskapen eg vaks opp med, og trudde fullt og fast på.

Ny verdsdel og ny kunnskap

Skjermdump frå Wikipedia

 Eg kom til Sør-Amerika i 1970.     Første tida gjekk til studium av språket, og til å verta kjend med land og folk. 

Kor lenge det gjekk før eg fekk høyra om Hitler og om nazistar i landet, hugsar eg ikkje. Men gjennom dei vel 25 åra landet var vår arbeidsplass, vart det klart at Hitlers død i bunkersen i Berlin, var «fake news». Han levde i Sør-Amerika saman med ein stor del av toppleiarane frå Det tredje riket. 

Me kom til Paraguay i Stroessner-tida. Etter nokre år gjekk eg opp til eksamen for å verta godkjend som lærar i språket guarani. Eg «rodde meg gjennom», lærde mykje om land og folk, og fekk papir som første skandinav med tittelen «Profesor de lengua guarani». 

Me var oppstilte på podiet i teateret i  Asuncion med høgrehanda løfta i «Heil Hitler-stil» då presidenten kom inn. Nonna frå Spania som var beste eleven, heldt tale. Deretter rektor på institusjonen, og så fekk me diploma våre. Med dokumentet i handa gjekk me så fram og tok presidenten i handa. Han gratulerte oss med fullført eksamen! På førehand var me instruerte om å sjå presidenten rett inn i augene når han gratulerte oss. Det var slik han likte det!

«Hunting Hitler»

Skjermdump frå "Hunting Hitler" - Wikipedia

Eldste sonen min ville eg skulle sjå denne amerikanske tv-serien i lag med han, for då han vaks opp der ute, var det ofte snakk om Hitler.

Me brukte to dagar på å sjå serien frå ende til annan. Mykje av det dei kom fram til, kjende eg frå før. Også at CIA og amerikansk toppleiing kjende til både «ørnereiret» i Argentina, og at han reiste rundt i fleire av landa der det var fingerte militær-demokrati.

Gjennom guaranistudiet vart eg kjend med dei som lurde Domingo Peron om bord i ein paraguayisk båt på havna i Buenos Aires. Dei berga livet hans og fekk han til Paraguay i 1955. Eg har og gått langs gjerdet i «Colonia Independencia» der det første nazistiske partiet utanfor Tyskland vart stifta. Det var då eg skulle finna ei tysk dame som hadde hjelpt misjonen mellom indianarane første tida. Men som i «Hunting Hitler», kom eg berre til porten og stolpane med piggtråden. Ho eg ville treffa, «var ikkje heime», og det var usikkert om ho kom att.

Kor lenge skal «Fake news» verta halde for «Sanninga» (med stor «S»)?

Bilete frå "Hunting Hitler" Bing vodeo

Eg er ikkje i tvil. Hitler levde i Paraguay saman med mange av dei som leidde og arbeidde for både jødeutrydjinga og alt det andre. Eg har ete mange gode middagar på restauranten der det vart fortalt at Mengele og andre nazistar samla seg på festkveldar. Mengele skulle ha ein ladd revolver på kvar side av tallerken, vart det fortalt. Ingen skulle ta han levande eller uten kamp! At Mengele drukna i Brasil, trur eg heller ikkje. Det var sikkert fingert for å få avslutta leitinga etter han.

Då Wiesenthal kom til Paraguay og ville leita etter gamle nazistar, vart han  utvist, og israelarane fekk 48 timar til å avvikla ambassaden sin på. Slikt skjer ikkje utan grunn.

Radio Ñanduti, starta i Asuncion i 1962 av jøden Humberto Rubin, var ein radio eg høyrde ein del på. Eg hugsar ein gong det var snakk om påstandane om at «Hitler er død». Hallodama som og var jøde, vart sinna og sa alt dette var løgn.  Best hugsar eg ho sa: «Og dei trur at me ikkje veit at Eva Braun budde her i Trinidad!» (i)

Truleg, om dei fann kvar Eva Braun vart gravlagd, ville dei og finna restane av Adolf Hitler!

Men er verda moden og modig nok til å erkjenna sanninga? Eller arbeider nokon for at slike «Fake old news» skal leva evig?                       

I så fall, kven?

----------------

(i) Barrio Trinidad er ein bydel ikkje langt frå dyrehagen i Asuncion.

-------------- 

Det er ikkje lov å bruka noko frå bloggen min tuen skriftleg løyve frå meg.