Bilete av starten på artikkelen eg fekk

 Namnet Jesus (i) i det gamle testamentet

Dette er tittelen på eit stykke av Arthur E. Glass (ii) som hamna i hendene mine ein eller annan gong uten at eg veit når eller kvar det kom i frå. Utgangspunktet for det han skriv, er tre spørsmål:

«Hva mente engelen Gabriel da han fortalte Maria at hennes barn skulle hete «Frelse»? Hvordan var jødiske navneskikker med tanke på identifisering av den person som bærer namnet? Hadde navnet noen referanser i Tanack, Det Gamle Testamentet?»

Både for jødane og for oss ikkje-jødar, er dei spørsmåla han formulerer viktige, for: «Viss Jesus er vår Messias og hele Det Gamle Testamentet taler om Han, hva kan det da komme av at Hans namn ikke er nevnt selv en eneste gang?»

Hebraisk namnetradisjon

Eg har nokre messianske venner seier at eit hebraisk namn er uttrykk for «personens essensielle natur». A.E.Glass skriv om «den dype betydningen av det hebraiske namn», og viser til Lameks sons namn «Noah» som betyr «Trøyst», «Eber» som kalte sonen sin «Deling» fordi det var då jorda vart delt, og patriarken Jakob som Gud gav namnet «Israel» som betyr «Guds fyrste». (iii)

Ein annan ting med hebraisk skrift som er rart for oss i vår del av verda, er at dei ikkje har store bokstavar. Heller ikkje arabisk. Dei manglar den indikatoren som våre språk har med stor førebokstav i særnamn. Dermed vil ein aldri finna ei skriftform tilsvarande «Jesus» eller «Frelsaren» i Tanakh. Der vil alltid stå «yeshua» (= frelse) . Ordet kan dermed referera seg til «yeshua = frelse» dvs. handlinga, eller vera særnamnet «yeshua =  «Frelsar» dvs. personen. 

Faksimile med forklaring av ordet Yeshuah

Konteksten er avgjerande

Det er samanhengen som avgjer om det er eit særnamn ein har føre seg, eller eit vanleg samnamnsord. Engelens bodskap til Josef har begge:

«Josef, Davids son! Ver ikkje redd å ta Maria heim til deg som kona di. For barnet som er avla i henne, er av Den heilage ande. 

Ho skal føda ein son, og du skal gje han namnet Jesus (= yeshua / = guten), for han skal frelsa (= yeshua / = handlinga) folket sitt frå syndene deira.» (iv) 

Det gamle testamentet / Tanakh

A.E.Glass brukar fleire døme frå Tanakh. Det første er Gernesis / 1. Mos. 49,18 der patriarken Jakob seier: «Eg ventar på di frelse, Herre.»  Uttrykket «di frelse » kan omsetjast både som det står her, eller også «din Yeshua / din Frelsar». (v)

Salme  91, 16 brukar orda: «Eg mettar han med eit langt liv og lèt han sjå mi frelse.» På same måte som sitatet over, kan det hebraiske ordet visa til både handlinga «frelse», og til «Frelsar» (= «… og let han sjå min Frelsar». Jmfr. Opb.22,3-4.)

Endå klårare er det i Jesaias 12, 2-3: «Sjå, Gud er mi frelse, eg er trygg og fryktar ikkje. For Herren er min styrke og min song, og han (vi) har vorte mi frelse. 3  Med glede skal de ausa vatn or kjeldene til frelse.» 

Denne teksten kan dermed forståast slik: «Sjå, Gud er mi frelse / min Frelsar, eg er trygg og fryktar ikkje. For Herren er min styrke og min song, og han har vorte mi frelse / min Frelsar. 3  Med glede skal de ausa vatn or kjeldene til frelse / kjeldene til Frelsaren.» (Jmfr. Joh. 7, 38.) 

Bilete eg tok av eit måleri i ein engelsk katedral

Eit overgangsvitnemål

Den  gamle Simon venta på «Israels trøyst», og sa (vii): 

«Herre, no lèt du tenaren din fara herifrå i fred, slik som du har lova. 30  For mine auge har sett di frelse, 31  som du har gjort i stand like for andletet på alle folk, 32  eit lys til openberring for heidningane og til ære for folket ditt, Israel.»

Ordet «yeshua» i v. 30 kan bety både «frelse» og «Frelsar», men ut frå samanhengen her og vidare utover i Det nye testamentet er omsetjinga «For mine auge har sett din Frelsar, 31  som du har gjort i stand like for andletet på alle folk,…» endå meir logisk. Kvirfor? 

Fordi han stod der og lova Gud med «yeshua- barnet» i armane sine. Og det var den same ånd som var i dei gamle profetane som hadde varsla han og ført han til templet den dagen.

Den gamle Simons ord byggjer ei bru frå Det gamle testamentet sitt gudsliv og inn i det komande i Det nye testamentet….

---------------

(i) Det hebraiske namnet som på norsk vert «Jesus» eller «Frelsar», er «Yeshua». (Me finn det også skrive med «h» til slutt, slik det gjerne vert gjort i engelsk-hebraisk: «Yeshuah»). 

(ii) Kopien eg har, oppgjev som kjelde http://www.menorah,org/yeshname.html. Forfattaren, Arthur E. Glass, var nordamerikansk jøde, f.1881, d. 1957.

(iii) Dette er omsetjinga A.E. Glaser gjev. Det finst ei rekke slike utleggingar. Personleg likar eg «Han som kjempa med Gud» og som refererer seg til striden Jakob hadde ved Jabbok-vadestaden. (1.Mos / Genesis 32, 24-32). 

(iv) Matt.1,20-21.

(v) «Yeshua» kan omsetjast med «Frelsar», ei omsetjing som høver i mange tekstar.

(vi) Merk det personlege pronomenet «han».

(vii) Luk. 2,25-32. 

Bibelsitata: er frå Norsk Bibel, nynorsk utgåve,

Bileta er mine eigne. 

Teksten «Jesus - Yeshuah» fann eg på internett og skreiv ei lita forklaring til.

Det er ikkje lov å\ bruka tekst eller bilete frå denne bloggen uten skriftleg løyve frå meg.