Biletet som Lysestøl brukar i boka

 «Ben Gurion – en sosialistisk sionist»

Dette er overskrifta på underkapitlet side 81 i boka til Lysestøl. Det startar med å fortelja at Ben Gurion (i) var påverka av sionismen til faren og personar rundt han, og alt som 19-åring bestemte han seg for å flytta til Palestina. Målet var å «delta i pioner-prosjektet – å bygge en stat for jøder».(ii)

Forfattaren siterer og frå boka «Israel mitt liv»: «Blant de første skuffelsene nevner jeg jødene frå den første Aliya. De levde nå som effendis, som skaffet sin inntekt ved å leie billig arbeidskraft til sine plantasjer og gårder. Jeg så klart at vi aldri kunne gjenvinne nasjonal selvstendighet slik» (iii).

Lysestøl skriv vidare om jødane som inntrengjarar som jaga vekk dei opprinnelege innbyggjarane i Palestina, og som arabarane naturleg nok måtte forsvara seg mot.

«De jødiske innbyggerne oppførte seg også på en måte som tydelig viste at de mente alvor av planen om å danne sin egen stat i Palestina. Sionistene ville ikke bruke landets arabiske språk, som ble snakket av både jøder, kristne og muslimer. Nå skulle alle jøder lære hebraisk, det språket de snakket den gangen hebreerne styrte over området».

Etter tidlegare å ha skrive at jødane ikkje hadde noko rett til Palestina frå gammalt av, skriv han her at «hebrearane» - det vil seia jødane – hadde styrt landet ein gong. Og kva ville vera meir naturleg då at dei ville tilbake til røtene sine, både geografisk og linguistisk?

Statuen av Ben Gurion framfor huset der han
proklamerte staten Israel i 1948

Det jødiske nasjonalfond

I forfattaren sine auge var det også negativt at dei danna «Det jødiske nasjonalfond» for å skaffa pengar til å kjøpa meir jord «som bare skulle brukes av jøder. Alle jøder som startet plantasjer eller annen økonomisk virksomhet, ble sterkt oppfordret til å ansette bare jøder. Både i den ottomanske administrasjonen og i næringslivet jobbet folk sammen, uavhengig av religion».(iv)

Dei jødane som gjorde aliya, trong både arbeid og stader å etablera seg, så det at jødane vart oppfordra til å gjeva arbeid til desse, er heilt logisk. Folket som budde i landet før, hadde sine heimar og sitt arbeid. Det er heller ikkje sikkert at «religionen» - trua – var grunnen, fordi desse innvandrarane var nokså ureligiøse. Det var heller dei kulturelle banda mellom jødane som var avgjerande..

Ei viktig sanning i det Lysestøl skriv her, er at «jødane kjøpte jord». Det er stikk mot det han seier andre stader og som me stadig høyrer i media, - at jødane «tok» jorda og «dreiv vekk» palestinarane.

Pengane jødane fekk hand om mellom anna i Amerika, gjekk også til innkjøp av våpen. Lysestøl nemner ikkje med eitt ord overfalla arabarane gjorde mot dei jødiske nybyggjarane. Slike opplysningar må ein til andre kjelder for å få kunnskap om. 

Kibutzar og sjølvforsvar

Ved minnesmerket over dei sosialistisk-komunistiske jødane
frå Austeuropa som grunnla Tel Aviv i sanddynene
innanfor den gamle byen Jaffa.

Lysestøl skriv: «Den første kibbutzen ble dannet i 1909 av sosialistiske sionister. Kibbutzbøndene ble bevæpnet, og egnet seg dermed langt betre enn familieide plantasjer, som forsvarsorganisasjon. Alt i 1907 hadde Sionist-organisasjonen opprettet sine første militære styrker, Hashomer, som skulle forsvare nybyggerne mot rasende palestinske bønder. Oppretting av kubittzer ble et viktig ledd i den sionistiske nybyggerstrategien». (v)

Desse «rasende palestinske bønder» er sikkert dei same som Ben Gurion kallar «arabiske banditter» i eit sitat lenger oppe på same side. Ben Gurion reise sjølv til USA i 1915 for å skaffa hjelp til oppbygginga av landet. Der vart det agitert for sionismen, og for opprettinga av ein eigen jødisk hæravdeling. Dette var i tida rundt 1. verdenskrig, og denne bataljonen, skriv Lysestøl, vart ein del den allierte hæren i Midtausten.

Eit profetisk syn...

For å avslutta dette innlegget kan det passa med nokre ord frå profeten Esekiel som fekk sjå ein stor dal full av tørre bein. Spørsmålet profeten fekk, var: «Menneskeson! Skal desse beina verta levande?» Etterpå fekk han beskjed om å profetera over dei tørre beina som låg spreidde utover heile landskapet. 

«Eg profeterte slik han hadde bode meg. Og Anden kom i dei, og dei reiste seg på føtene – ein stor, ein overlag stor hær. Og han sa til meg: Menneskeson! Desse beina er heile Israels hus.» (vi)

Det profetiske framtidsbiletet Esekiel fekk sjå og profeterte over, stemmer heilt klart med framvoksteren av sionismen, - eller og du vil – framvoksteren av det me i dag kjenner som staten Israel. 

Dei israelske soldatane som har vore i aksjon i Gaza og Libanon – i begge tilfelle reine forsvarskrigar, tilhøyrer kanskje den mest avanserte hæren i verda! Og – i høve til storleiken på landet og folketalet, er det «ein overlag stor hær».

Betre bevis på ein 2500 år gammal profeti, er vanskeleg å finna!

------------------- 

(i) Ben Gurion vart fødd 16.19.1886 i Plonsk i Polen, og døydde 01.12.1973 i Sde Boker i Negev, Israel. Biletet Lysestøl brukar, er det offisielle frå National Photo Collection of Israel.  Eg har teke bilete av det i boka med Lysestøls undertittel.

(ii) Frå side 81.

(iii) Ben Gurion: «Israel mitt liv», Anskar forlag, Oslo 1964. Sitat frå side 8. Fotnote til sitatet hjå Lysestøl: «Effendi – ottomansk adelstittel, som mester, herre, lord.» (Understreknga er gjort av meg.) Merknad: Å vera avhengig av innleigd arbeidskraft er kanskje største svakheita i israelsk jordbruk i dag. Under Gazakrigen har ein heil del jordbruksprodukt for eksport vorte øydelagt på grunn av at arbeidarane reiste heim att..

(iv) Frå side 83 i boka.

(v)  Lenger nede på same sida.

(vi) Frå Esekiel 37, 3 + 10-11a. 

Bibelsitatet er frå Norsk Bibel, nynorsk utgåve. Bileta er mine eigne.

Der er forbode å bruka bilete eller tekst frå denne bloggen utan skriftleg løyve frå meg.

--

Utsyn  frå Mount Scopus ei natt i 2015

«Sosialistiske sionister»

Dette er overskrifta på eit underkapittel i Lysestøls bok som gjev god informasjon om viktige deler av utviklinga av den jødiske staten fram mot 1948. 

Det var jødane frå Aust-Europa og Russland som på mange måtar utgjorde plogspissen i arbeidet for ein eigen stat den gongen. Sosialismen hadde prøvt å få fjerna tsaren i 1905, utan å lukkast. Med i denne oppstanden var det jødar som ville «avskaffe det urettferdige undertrykkersamfunnet» (i)

Som resultat, seier Lysestøl, vende jødane seg mot sionismen og vona om ein gong å få sin eigen stat. I den samanheng vert Haim Arlosoroff sitert: «Palestinas politiske skjebne bestemmes ikke av de som har kontroll over Tel Aviv, Haifa eller Jerusalem. Selv om de er mange …. bestemmes det av mannen på flatlandet ved Akko, som har plogen i sine hender og som har jorder der irrigasjonskanalene renner». (ii)

Utsyn over ein del av Jerusalem same år

Det jødiske komunistpartiet vart danna i 1923 av jødiske immigrantar, og hadde støtte frå den kommunistiske Internasjonalen. Boka fortel at Stalin støtta staten Israel. Han siktar då sikkert til Andrei Gromyko som representerte Stalins Russland i UN (iii) under samlinga i november 1947. Han sa: «Det jødiske folk har vore nært knytt til Palestina gjennom ein stor del av soga. Som eit resultat av krigen, har jødane lidd meir enn noko anna folk. Det totale talet på jødar som har vorte drepne i hendene til nazistane, er kalkulert til rundt seks millionar. Det jødiske folket har derfor streva for å skapa sin eigen stat, og det ville vera urettferdig å nekta dei denne retten». (iv) 

Denne støtta resulterte i at jødane fekk kjøpa våpen frå Tsjekkoslovakia, skriv Lysestøl, noko som Jerusalem Post også seier.

Kibbutsrørsla.

Det er vel ingen tvil om at bruken av arbeidskollektiv á la dei i Russland, la grunnlaget for jødane si overleving og framvoksteren av det Israel me kjenner i dag. Og Arlosoroffs kunnskap om at vatn var avgjerande for landet, er framleis avgjerande for livet dagens jødar lever.

Utsyn over ein annan del av byen same år.

Lysestøl skriv at i 1936 var det 47 kibbutsar i Israel, eit tal som vaks til 260.  (v)

Karl Marx

I omtalen av sosialpolitikken i Israel, har boka og nokre ord på side 80 om Marx: «Marx var internasjonalist og avviste ideen om en arbeiderklasse basert på raser. Marz mente at nasjoner var produkt av kapitalismens utvikling og ikke et resultat av religiøse åpenbaringer fra 3000 år siden. Mange av de jødiske marxistene tok avstand frå sionismen».

Dette er interessant fordi mange jødar gjennom soga har gjort alt dei kunne for å verta assimilerte i dei samfunna dei geografisk var ein del av. Vår norske Jo Benkows store ynske var å vera «ekte norsk». Likevel vert han hugsa som «jøden Jo Benkow», noko som ser ut til å stemma med Herzls ord som eg siterte i førre blogg: «Vi kan kanskje være i stand til å gå fullstendig opp i andre raser, om de lar oss være i fred. En kort periode greier de å tolerere oss, så bryter deres fiendskap ut, igjen og igjen». 

Ordet «fiendskap» er for sterkt i dei fleste tilfelle her til lands. Kanskje «segmentering» høver betre?

Eit jødisk karakteristika

Eit folk for seg sjølv

Profeten Bileam, han som vart leigd inn for å forbanna jødane, men ikkje klarde det, sa: «Sjå, det er eit folk som bur for seg sjølv, og mellom heidnigefolka reknar det seg ikkje». (vi)

Det er ut til å vera jødane sin skjebne «å vera anleis» enn alle andre folk.(vii) Sjølv om dei prøver å gøyma sitt jødiske opphav, dukkar segmenteringa opp att, «igjen og igjen».

I år 135 då Jerusalem fekk namnet Aelia Capitolina, og landet namnet Palestina, vart dei fleste jødane førde vekk frå landet sitt. Men mange jødar budde der likevel, og sjølv om mange vart drepne av korsfararane som skulle «frigjera» Jødelannd, har det – så langt me veit – alltid butt jødar i Jødeland.

Det var og mange som reiste tilbake dit etter dei vart forfylgde og utviste frå England (1290), Frankrike (1391), Austerrike (1421), Spania (1492) osv. Under det osmanske riket budde det arabarar, jødar, grekarar, drusarar, beduinar og andre der. «Per 1844 utgjorde jødene under bestemte kriterier den største befolkningsgruppen (og i 1890 majoriteten) i Jerusalem, selv om den jødiske befolkningen til sammen utgjorde mindre enn 10 % av den totale befolkningen». (viii)

Lysestøl skriv at dei første jødiske immigrantane i perioden 1882 til 1903 «hadde riktignok en drøm om Sion, men ikkje en plan om en jødisk stat».(ix) Dette kan nok vera riktig hjå nokre, men draumen om «Eretz Israel» levde utan tvil både i dei jødane som budde i området frå gammalt av, og dei som då kom!

Den draumen har levd i jødane i årtusen …

------------------

(i) Frå side 79 i boka.

(ii) Sitat på side 79-80  som er teke frå Dieckhoff: «The invention of a Nation». Merk at «Palestina» var framleis namnet på dette landområdet. Namnet Israel kom først i 1948.

(iii) På norsk FN. 

(iv) Mi omsetjing frå engelsk av sitat i "Why did Stalin vote for a Jewish state?" - The Jerusalem Post (Andrei Gromyko, 1909-1989, var sentral i russisk politikk både under Stalin og etterpå)

(v) Det var i 2021. I desse budde då 117 000 menneskje. 

(vi) 4. Mos / Numeros 23, 9b. Norsk Bibel, nynorsk utgåve.

(vii) Lysestøl nemner ein stad at i samband med Israel vart ordet «rase» brukt med same innhald som «folk». Dette er og mitt inntrykk. Klassifieringa «jøde – ikkje-jøde» går ikkje etter den genetiske oppbygginga, men deira tru og kulturelle band til jødedommen.

(viii) Sitert frå  Israels historie – Wikipedia

(ix) Frå øvst på side 79.

Bileta har eg teke sjølv.

Det er ikkje lov å bruka tekst eller bilete frå denne blommen uten skriftleg løyve frå meg.

«Sionismen. Israels statsideologi»

Ei anna bok eg lånte på biblioteket, var boka til Peder Martin Lysestøl med overståande tittel. (i) Forfattaren var heilt ukjend for meg, men han har skrive ei lang rekkje bøker. Etter det som står om han på internett, har han gjennom åra vore med i AKP, RV og Rødt. Han var ein av grunnleggjarane til Palestinakomiteen, og var sjølv formann der 1971-73. Denne boka er lettlesen. Ho gjev innsyn i forfattaren sine meiningar og haldningar, og refererer til forskjellege kjelder som han byggjer på.

Israels jord blomstrar når det regnar - 
og når jødane får ta hand om ho.

Eit avklårande føreord

«Fra mine første møter med den palestinske frigjøringsbevegelsen hørte jeg om sionismen. Men det skulle likevel ta lang tid før jeg innså hva den sionistiske ideologien betydde for okkupasjonen av Palestina og for den israelske politikken. Ingen norske politikere snakket som sionismen. På universitetet ble jødedommen som religion studert, men ingen studerte sionismen. I studietida ble jeg kjent med norske sosialister som til og med hyllet Israel som en sosialistisk pionerstat. Jeg forsto tidlig at dette var en total misforståelse, men det tok tid før jeg på alvor prøvde å forstå hvilke ideer som lå til grunn for denne fanatiske staten».(ii)

På neste side fann eg dette: «Da jeg startet skrivingen av denne boka, hadde Israel gjennomført 4 kriger mot folket på Gaza. Nå, mens eg skriver dette er Israel i gang med sin 5. Gazakrig, en krig så brutal at det er vanskelig å finne ord for det.» (iii)

Denne starten opnar døra til ei tankeverd der ingen ting positivt kan seiast om sionismen eller om Israel. Her finst ikkje eitt ord om at Israel rensa Gaza for jødiske innbyggjarar for å overlata området til menneskje som etter «Veikartet for fred» skulle sikra fredeleg sameksistens mellom jødane i Israel og arabarane i Gaza.

Verda over finn me bevis på at Israel
er jødane sitt heimland.

Heller ikkje eit einaste ord om at «palestinarane» gjorde minimalt for å utvikla ein velferdsstat for folket som busette seg der. Enorme summar som mellom anna kunne gjera Gaza til ei turistperle ved Middelhavet (iv), gjekk til 500 kilometer med tunellar som inneheld alt frå kommandorom, rom for våpenproduksjon og -lagring, og så vidare. Mot Egypt og nær grensa til Israel, var det tunellar så store at dei kunne køyra bilar gjennom dei. (v) 

For den som vil ha fakta, gjekk Israel kvar gong mot Gaza på grunn av terroristane sine angrep på sivile israelarar. Det var det som skjedde 07.10.23. Dersom Hamas ville ha fred, hadde ingen av desse «Gazakrigane» Lysestøl skriv om, vorte starta. Dei kunne og hatt si «tostatsløysing», men det reelle målet er – som dei syng – at jødane skal vekk og «palestinarane» skal ha alt frå Jordan til Middelhavet!

Norske sosialistar hylla Israel!

Eit døme på det er vel Einar Gerhardsen si bok om hans offisielle besøk i Israel. (vi) Tek eg feil når eg tolkar Lysestøl sitt utsagn slik at det ikkje var jødane som menneskje Gerhardsen og hans parti snakka varmt om, men draumen om Israel som ein sosialistisk idealstat a la «gamle» Sovjetunionen? (vii) At kibbutsane hadde sitt førebilete frå Aust-Europa, det er rett. Ben Gurion og dei som grunnla Tel Aviv, hadde sosialistisk-kommunistisk bakgrunn, men var det einaste grunnen til den støtta dei norske sosialistane gav jødane den gongen?

I så fall kan eg forstå motviljen Lysestøl viser, og at vår aktuelle regjering gjer alt dei kan for å motarbeida og øydeleggja for Israel si noværande, høgreorienterte regjering!

Foto eg tok Lysestøl si bok

Theodor Herzl

Lysestøl skriv og om Theodor Herzls liv og gjerning. Der siterer han frå boka «Jødestaten»:

«Vi kan kanskje være i stand til å gå fullsendig opp i andre raser, om de lar oss være i fred. En kort periode greier de å tolerere oss, så bryter deres fiendskap ut, igjen og igjen». (viii) Boka «Jødestaten» frå 1896 var utan tvil avgerande for den historiske oppvakninga mellom jødane, ikkje minst i samspel med Dreufus saka i Frankrike som viste kor utsette sjølv velutdanna jødar var for forfylging og mishandling. 

Herzl skreiv også: «Dersom jødene i Østeuropa skal unngå terror og trakasering i framtida må de «…vende tilbake til sitt opprinnelsested, som betyr Det hellige land»». (ix) 

Trass dette og det me veit om Israel til i dag, trekkjer Lysestøl denne uhyrlege konklusjonen:

«Theodor Herzl ville ikke kjent seg igjen i den nåværende apartheidstaten Israel. Han kunne vanskelig forestille seg at den staten han drømte om skulle erobres gjennom kriger og undertrykkelse av palestinere. Andre folk som fikk nasjonal selvstendighet, fikk det på det geografiske området de hadde bodd i i århundrer. Jødene hadde ikke et eget territorium. Herzl så ikke det som noe problem». (x)

Foto eg tok av det gamle kartet i boka

Kvifor snakka Herzl om å «…vende tilbake til sitt opprinnelsested, som betyr Det hellige land» om jødane ikkje hadde «et eget territorium»? Gjennom både romerrikets soge, Bibelen (= jødisk soge) og andre kjelder, er det slege grundig fast at jødane sitt heimland var der Israel ligg i dag. Dei vart fordrevne derifrå, sist av romarane etter Bar Kokhba-opprøret 132-136 i vår tidsrekning.

Namnet «Palestina» kom inn som erstatning for det som på norsk vert kalla «Jødeland». «Palestinarar-namnet» vert tillagt folk som  historisk sett ikkje er eitt folk. Det er og uansett av nyare dato enn begrepet «jøde» eller «Juda». (xi)

Både arabarar og jødar reknar Abraham for sin stamfar (xii). Bibelen seier jødane er etterkomarar etter Abrahams son Isak, fødd etter Guds lovnad av Sara. Koranen seier at arabarane er etterkomarar etter Ismael som Abraham fekk med den egyptiske trelkvinna Hagar. (xiii)

-----------

(i) Peder Martin Lysestøl: «Sionismen. Israels statsideologi»,  Solum Bokvennen, 2024. Forfattaren er utdanna sosialøkonom, fødd 08.02.1942 i Trondheim.

(ii) Starten på føreordet side 11. 

(iii) Frå 3. avsnitt side 12. 

(iv) Det var i si tid planar om å gjera Gaza til ein turistmagnet med eigen flyplass og hamn for å ta mot turistar. 

(v) Det siste eg har sett, er at ca. 40 %, eller vel  200 km tunellar er att. Delvis er dette fordi USA ikkje leverte sprengstoffet Israel trong for å øydeleggja tunellane, og delvis fordi IDF var redde for dei jødiske gislane. Det er og ein del tunellar som Israel ikkje har lokalisert pr. d.d. (Etter det me veit no, vart mange av dei jødiske gislane haldne innestengde i tunellar,  delvis i bur, og utan lys, nok mat og vatn.)

(vi) Du kan lesa om dette i blogginnlegget for 03.12.23.

(vii) Den vesle stunda eg var med i AUF, vart endå Sovjetuionen sett opp som idealstat, og det var framleis dei som snakka å gjera Noreg til ein sosialistisk stat ved makt. Arbeidarpartiet valde den «snille linja» med påverkning av folket gjennom skuleverket, NRK, sosialistisk lovgjeving osv. 

(viii) Sitatet skal vera frå side 92 i «The Jewish State», og sitert nedst på side 37 i boka eg las.

(ix) Sitatet skal vera frå s.79 i overnemnde bok, og brukt på side 38 i den eg har lese. 

(x) Siste avsnitt på side 39. 

(xi) Det opphavlege ordet for dei i Juda stamme gjekk over til alle dei 12 stammane Abraham vart stamfar for.

(xii) Dette er og bakgrunnen for det som vert kalla «Abraham Accords» mellom Israel og nokre arabiske statar.

(xiii) Frå 1. Mos. / Genesis 16 og utover, og i Koranen sure 2:125 (Dette siste skriv "Store norske leksikon").

Bileta har eg teke sjølv.

Det er ikkje lov å bruka tekst eller bilete frå denne bloggen uten skriftleg løyve frå meg.

Boka eg lånte til turen

 På tur med Hanne Eggen Røislien

Som normalt når eg reiser, har eg med meg ei bok til å lesa i. Denne gongen vart det Hanne Eggen Røislien si bok «Bosettere på hellig grunn». (i) Boka kom ut i 2005, og som me veit, har mykje hendt i Israel på desse 20 åra.

Likevel vart ho eit godt reisefylgje. Boka var lita og lettlesen, og eg fekk eit klårare bilete av kåra til dei jødiske nybyggjarane. Forfattaren er godt forankra i  tankegangen om Vestbredden og Aust-Jerusalem som «palestinske område», og har dermed eit nokså diamentralt standpunkt til mitt eige. Men i motsetning til mykje anna eg har lese, sat eg att med eit inntrykk som verka truverdig og realistisk. Sjølv skriv ho:

«Dette er en bok om de jødiske bosetningene i Øst-Jerusalem og på Vestbredden, basert på det mennesker jeg har vært i kontakt med har fortalt, og opplevelser jeg selv har hatt i disse områdene. I denne boka forsøker jeg å tegne et mer helhetlig bilde av de jødiske bosetterne enn det som vanligvis kommer fram.» (ii)

I epilogen skriv ho: «Bosetterne bryter internasjonal lov hver gang de setter foten innenfor dørstokken til hjemmene sine. Likevel fortsetter antallet bosettere å øke i utakt med resten av den israelske og den palestinake befolkningen. Hva er det som driver dem til å leve et liv som er i strid med det internasjonale lovverket? Og ikkje minst: Hvem er det som ønsker å leve et slikt liv?» (iii)

Her var me og bad for ei busetjing nær Jerusalem som FN krov skulle fjernast..

Gamlebyen

Eg kan ikkje seia at eg kjenner Jerusalem endå eg har vore der nokre gonger. I Gamlebyen møter me små og tronge gater og eit virvar av butikkar, lukter, varer og folk. Røislien omtalar denne delen av Jerusalem som ein eigen by:

«Denne lille byen er ikke større enn én kvadratkilometer, men rommer likevel et hav av konflikter. Den er delt inn i fire kvarter; i et armensk-kristent, et palestinsk-kristent, et muslimsk og et jødisk kvarter som glir over i hverandre. Likevel er kvarterene atskilt med usynlige grenser som ikke uten videre krysses av byens innbyggere. Både det kristne og det muslimske kvarteret er i hovedsak bebodd av palestinere noe som gjør at Gamlebyen i praksis er oppdelt slik at jødene og palestinerne lever i to atskilte univers.» (iv)

Nytt for meg var at det fanst «drabantbyar» utanfor denne kvadratkilometeren, og som vart rekna som ein del av Gamlebyen. Røislien intervjua ein blåøygd jødisk mann i 40-åra som har flytta dit. I samtalen kallar ho denne bydelen for «busetjing», noko han reagerer sterkt på. Han understrekar at denne delen av Aust-Jerusalem er «trygdebustader og drabantbyar». Busetjingar er dei ein finn på «Vestbredden», lett kjennelege med sine små, kvite hus med raude tak. (v)

Minnesmerke over dei første jødiske nyrydjarane. Jødane fekk her kjøpa 
malariasmitta våtmarker av det Ottomanske riket. (Mikveh Israel, 1870)

To typar busetjing

Frå reisene sine rundt om i landet fortel forfattaren om «typiske busetjingar» som er velutstyrde og rike samanlikna med områda der «palestinarane» bur. Her er asfalterte vegar, gatelys og vatn nok til både blomster og matplantar. Og så er det billeg å bu der, noko som gjer at mange vel å slå seg ned der og ikkje elles i Israel.

Den atypiske forma skildrar ho som «Fjelltoppungdomen» (vi):

«Utpostene er små, jødiske bosettersamfunn som består av en håndfull husvogner fordelt på Vestbreddens høyder, plassert der av en ny generasjon energiske bosettere. Dette er barna til og den nye oppvoksende generasjon av den nasjonalreligiøse bosetterbevegelsen. De har vokst opp i de okkuperte områdene og kjenner derfor ikke noen annen virkelighet enn Vestbreddens varme, trykkende og konfliktfylte hverdag. Det er den såkalte «fjelltoppungdommen»».(vii)

Med «den nasjonalreligiøse bosetterbevegelsen» meinar ho dei som er påverka av Rabbi Moshe Levinger, Rabbi Waldman, Rabbi Meir Kahane og organisasjonen Kach med fleire. (viii) Ved eit høve intervjuar ho «Roni» som har busetjaren Baruk Goldstein (ix) som førebilete: «Han var en messirut ha-nefresh», sier Roni med beundring i stemmen. Messirut ha-nefresh er et jødisk begrep som betyr «den totale hengivenhet til den hellige sak»».

Boka teiknar og bilete av jødar som kastar søppel, skriv negative grafitti osv. mot «palestinarar» i område der det er blanda busetning. Slik informasjon er med å gjeva eit realistisk bilete av livet i Israel, og viser jødiske haldningar både til «palestinarane» og til landet som «landet Gud gav dei til evig tid».

Utsyn over ein del av Jerusalem

Eit situasjonsbilete andre vegen

Røislien er tydeleg på kva side ho står på, men har likevel evna å skriva ei nokså nøktern og informativ bok. Eg, som både politisk og religiøst høyrer til på andre banehalvdelen, vil avslutta med eit sjølvopplevt eksempel.

Me var i Jerusalem, kona og eg, saman med eit menneskje som har hatt mange opphald i Israel. Me vart inviterte til Gamlebyen for  helsa på ein gammal pastor. Han hadde hatt ei kyrkje i Betlehem-området, men den hadde «palestinarane» brent. Sjølv greidde han og familien å rømma. No levde han og ei delvis ufør dotter i Gamlebyen. 

Pastoren fortalde soga si, og me hadde i god bønnestund samen. Trass forfylging og sviktande helse på grunn av alderen, levde han i trua på Abrahams Gud og var trygg på at mange i området dei var drivne bort frå, heldt fast på Guds nåde og frelsa ved den lidande Messias.

Med eg sit her og skriv desse orda, kom tanken: «Var den gamle mannen jøde eller «palestinar»? Sant å seia hugsar eg det ikkje! Det viktigase for meg – og for oss som vitja han den dagen, var at han hadde ei brennande tru og trygg tillit til Frelsaren.

Eit førebilete for både jødar, «palestinarar» - og oss norske!

---------------- 

(i) Hanne Eggen Røislien: «Bosettere på hellig grunn. En reise blant jødiske nybyggere» , Pax forlag a/s, Oslo 2006.

(ii) Frå side 13, «Hvorfor denne boka ble til», første avsnitt. 

(iii) Frå side 190 i boka. 

(iv) Frå side 142, 3. avsnitt. 

(v) Denne samtalen kan ein lesa om frå side 57 i boka.

(vi) Kapittel 8: «Fjelltoppungdommen. Om en ny generasjon bosettere, om barn og vold og om en rasende israelsk fredsaktivist». Frå side 164 og utover .

(vii) Dette er nedste avsnitt på side 165.

(viii) Omtalt i kapittel 6, «Blodig alvor», frå side 121. 

(ix) Baruck Goldstein opna 25.02.1994 eld mot muslimar som var samla den fredagen ved Abrahams grav i Hebron. Han drap 29 og såra over 100. (Understrekinga i sitatet er gjort av meg her for å framheva dei hebraiske orda).

Merk: Bileta har eg teke sjølv.

Det er ikkje lov å bruka bilete eller tekst frå denne bloggen uten skriftleg løyve frå meg.