Framsida på boka eg har lese

 «Vår jødiske reise»

Dette er tittelen på boka til Anne Sender som eg har vore inne på tidlegare.  Ho skriv i epilogen (i): 

«I jødisk tradisjon sies det at enhver sak skal sees frå minst syv sider før man kan tro man har et helt bilde. --- 

Historien om min jødiske reise ble både en kjærlighetserklæring til menigheten (ii), til minne om mine svigerforeldre og et tidsbilde for storsamfunnet. Mitt håp er at mitt bilde frå den jødiske minoriteten, fortalt gjennom min svigerfar og oppgavene menigheten gav meg, kan være med å avmystifisere våre ulikheter. Ikke minst for at vi kan beskytte oss bedre mot dem som vil fremmedgjøre og mistenkeliggjøre oss for hverandre. Er det noe vi vet så er det at det gode må bæres frem – faenskapen greier seg selv.    

Derfor følger jeg til sist jødisk tradisjon, og avslutter med ordene vi gir hverandre og omverdenen i alle livets sammenhenger, det livsbejaende «Le Chaim» - til livet.»    

Etter å ha lese gjennom boka frå start til slutt, har eg lært mykje. Ikkje minst ny informasjon om ting som har hendt, og som eg berre hadde lært å kjenna gjennom media. Då eg starta på boka, var spørsmålet mitt kven «vår» refererte til. Eg enda opp med at det – som avslutninga seier – viser både til hennar personlege «reise» i dei åra boka omhandlar, og den «reisa» norske jødar har gjort i same tidsrommet.   

«Trusselen frå religiøse fanatikere»

Grava til ein av dei kjende rabinarane i Krakow

2024 er snart over. I dei 12 åra sidan boka kom frå trykkeriet, har mykje skjedd. For dei fleste, både jødar og ikkje-jødar, har glansbiletet om eit fredeleg Midtausten skapt gjennom nestekjærleik og dialog, gått i tusen bitar. Tittelen over (iii) vart synleggjort her til lands gjennom Anders Behring Breiviks terror 22.07.11. Hamas sitt angrep på Sør-Israel 07.10.23, og dei andre Iran-støtta militsane sine freistnader på å  fjerna jødane frå Midtausten og Israel frå kartet, beviser det same.

Noko liknande ser me hjå FN sine representantar i og rundt Israel (iv). Dei «fredsbevarande styrkane» som skulle sjå til at Hizbollah heldt seg nord for Litani-elva, har vore så einøygde at dei ikkje oppdaga at Hizbollah bygde tunellar og opphaldsrom attmed og nesten under dei. Israel har funne rom der opp til 1000 terroristar kunne opphalda seg medan dei gjorde seg klare til det store angrepet mot Nord-Israel. Eit planlagt angrep av ein heilt annan skala enn det Hamas utførde i Sør-Israel. 

Næraste tunellinngangen i Hizbollah sitt nettverk ligg berre 50 meter frå ein FN-post, opplyste Israel. Terroristane sin «lovnad» om å oppfylla FN-resolusjon nr. 1701, og at FN sine troppar skulle sjå at dette skjedde, var rein svada, ser vi.  UNRWA sitt arbeid og personalet sin aktivitet, treng eg ikkje nemna.

Kvar vart det av dei jødiske fanatikarane?

Etter å ha lese heile boka og re-lese deler av ho, saknar eg dei jødiske «fanatikarane» eller «selotane» som dei vart kalla ved starten på vår tidsrekning.  Finst det ingen slike i dag?

Eg tenkjer på «stabeisar» som gjorde opprør og ikkje ville leva under dei vilkåra politiske og religiøse krefter påtvinga dei. Me hadde til dømes hasmonearen Mattatias som starta opprøret mot grekarane, det som vart til Makkabearopprøret. Nokre hundreår seinare kom Bar Kokhba som leidde opprøret mot romarane i 132. Begge opprøra førde til enorme lidingar for det jødiske folket, men hadde jødisk religion og kultur eksistert utan slike fanatikarar?  Mange vart ikkje hærførarar, men stod fast slik jødane til dømes gjorde då Muhamed ville lokka og seinare tvinga dei inn i sin religion og sitt system.

Frå ein av synagogane eg vitja i Krakow

På mi reise gjennom boka sine 267 sider, møtte eg berre eit humanistisk-sosialistisk menneske- og Bibel-syn der tilpassing og «dialog» vert sett opp som idealet. Kvar vart det av dei absolutte verdiane for dette livet - og eventuelt for det som kjem etterpå?

Osloavtalen

I omtalen av Oslo-avtalen (v), skriv Sender: «Da Norge la til rette for fredsforhandlingene i Osloprosessen mellom PLO og Israel, endte det med at de gamle fiendene ga hverandre gjensidig godkjenning. PLO aksepterte at Israel som stat faktisk var til og kunne fortsette å eksistere innenfor fremforhandlede grenser. Israel aksepterte at PLO var den legitime representant for det palestinske folk, med rett til eget landområde». 

No veit me – Eva Sender vedgår det seinare i boka – at PLO og dei såkalla «palestinarane» gav katten i heile avtalen. Det einaste dei har gjort, er å skapa press på Israel, og undergrave Israel sine freistnader på å få varig fred for leva og utvikla landet sitt. Slik var det med forslaget som vart lagt fram i 1947, - det som mellom anna vår noværande regjering prøver å pressa gjennom. Med det vil dei leggja til rette for endå meir terror og drap frå arabarane si side. 

Bibelens (Tanakh’s) ord om kven landet vart gjeve til, er ikkje-eksisterande i den «jødiske reisa» Eva Sender har teke meg med på. Det same gjeld lovnaden til Folkeforbundet å gjeva det engelske mandatområdet til «eit heimland for jødane». Arabarane fekk om lag 2/3 av det området. Kvifor kan ikkje Eretz Israel få lov å eksistera i den delen som vart att?

Psykisk press...

Det er vondt å lesa at «Jødene i Norge opplevde å bli skviset mellom vanlige folks oppfatninger, kristenfolkets  forventninger og realpolitikken». (vi) Sitatet står i kapitlet «Under press» der forfattaren skriv om den første Gaza-krigen, den ikkje Israel fekk lov å fullføra. Hadde dei fått det, ville tusenvis – både jødiske og «palestinske» liv vorte spart. Det er det vel ingen tvil om i dag? Det same gjeld Libanon krigen som var år tilbake.

Eg personleg ynskjer både jødar og arabarar det aller beste både på denne jorda - og det som kjem etter. Også det å få leva trygt innan faste og godkjende grenser. Det krev «realpolitikk», - ikkje det dei norske regjeringane i 1993 og 2024 har arbeidt for. Dei driv fantasipolitikk utan fot og feste i dei grufulle  realitetane som jødane i Israel lever - og overlever under!  

Likevel:  Takk  Eva Sender for reisa eg fekk vera med på…

  ----------------                                                                                                                                                (i) Side 259-261 i boka. I siste del av det eg siterer her, brukar ho kursiv. Sidan eg set alt i kursiv, erstattar eg hennar kursiv  feit kursiv (Bold).

(ii) «Menigheten» er nok Det mosaiske trossamfund (DMT), Oslo.

(iii) Ho brukar dette uttrykket på side 161.

(iv) Her er det ikkje snakk om religiøs fanatisme, men ein politisk fanatisme som hevdar at dei veit betre korleis ting skal løysast, enn dei lovleg valde styresmaktene i Israel. Dette er sanninga om FN, - og den norske regjeringa.

(v) Sitat frå side 54 i boka. 

(vi) Sitat frå side 103 

Bileta har eg teke sjølv.

Det er forbode å bruka bilete eller tekst frå denne bloggen uten skriftleg løyve frå meg.