«Eit nytt I

Foto av framsida i bladet 08.11.24

srael stig fram av røyken frå krigshandlingane» (i)

Dette er overskrifta på side 23 i «The Jewish Chronicle» datert 08.11.24. Venen min som reiser ofte til Storbritannia, hadde plukka opp eit nytt nummer til meg på Gatwick-flyplassen. Der ligg «JC» mellom gratisavisene alle kan plukka med seg på veg til flyet. Han, snill som han er, tenkte på meg og mi interesse for jødiske spørsmål.

Av alt eg fann på dei 52 sidene, var det ein artikkel av Melanie Phillips (ii) som særleg vakte mi interesse. Tittelen står som overskrift i dette blogginnlegget. Her er undertittelen:

«Rabbi kaptein Avi Goldberg var ein stridande rabbi som kjempa for landet, den første som gjennom hundrevis av år har teke på seg den doble leiarrollen som er så kjend for oss frå den hebraiske Bibelen.»

Artikkelforfattaren startar med å seia at det å leva eit meiningsfullt liv i Israel i dag, er også å læra kva ein meiningsfull død vil seia. Dette skreiv ho ut frå at 17 israelske soldatar nett hadde vorte drepna i Gaza og Libanon.Ein stadig sterkare motvilje mot dei ortodokse fordi dei ikkje gjer militærteneste, gjer at ein overser dei ortodokse som gjer ein heroisk innsats på linje med alle dei andre soldatane. 

Som eksempel brukar ho rabbi og kaptein Avi Goldberg som var ein av dei falne den tragiske dagen. Han var rabbi i del militære og hadde tidlegare vore offiser i Golani-brigaden. Men han var ikkje berre rabbi, han kjempa også saman med ei andre i fremste linje, og fall der.

Foto av side 23

I sørjetida (iii) i Jerusalem kom kvar kveld hundrevis av menneskje for å syngja og vera saman med Goldbergfamilien. Der og under graferda snakka enkja, Rachel, om det var som var viktig for Avi, og som fekk han til å leva det livet han hadde levt.

Det første var trogen for samhald, noko som til dømes gjorde at når ein representant for ei politisk gruppering deltok i sørjetida, passa dei alltid på at det var nokon frå ei anna politisk gruppe til stades.

Det andre var at dei ortodokse jødane også burde gjera militærteneste, noko ho også sa då ein av dei prominente rabbiane med motsett syn, vitja dei.

Det tredje, som er ei understreking av dei to første, er at ektemannen hennar hadde gjeve livet i kampen mellom det vonde og det gode. (iv) Dette er ei tolking av krigen som både truande og ikkje-truande soldatar har delt dette siste år

«Ein brann har vorte tent gjennom denne krigen for å forma denne nasjonen på nytt. Folket i Israel vert sveisa saman gjennom eld.» 

Overståande utdrag hadde redaktøren trekt ut på sida for å fanga lesarane si interesse. Denne «brannen» er ei erkjenning dagens soldatar har med seg i kampen. Den minnar dei om kva folket har gjennomgått i tidlegare generasjonar. Soldatane veit at dei kjempar for moralen og dei åndelege prinsippa som har halde folket deira i live gjennom lidingar som ingen andre folk har gjennomlevt. Det er derfor dei har trua på at denne krigen skal dei vinna, uansett kva det vil kosta. Det gjer og at både religiøse og ikkje-religiøse soldatar brukar klede med tzitzit (v) nærast hjarta. Det verkar som eit skjold…

Detalj frå nemnde side

«Rabbi Avi Goldberg var ein krigar som kjempa for den jødiske nasjonen, den første som etter hundrevis av år gjekk inn i ein rolle som er vel kjend frå den hebraiske Bibelen,» skriv Melanie Phillips. «Han (Avi Goldberg) hadde auraen av ein bibelsk person som kjempa i det som for mange har vorte ein bibelsk krig. For det kjennest som om eit nytt kapittel held på å verta skrive av jødane si soga.

Ein brann har vorte tent gjennom denne krigen for å forma denne nasjonen på nytt. Folket i Israel vert sveisa saman som gjennom eld. Det er ein nasjon som kjempar for sivilisasjonen mot barbariet, for lys mot mørke og for liv mot død.

Må minnet om dei som er falne i denne jordskjelvliknande krigen, verta til velsigning». (vi) 

Til det kan eg berre å seia: Amen! Lat det verta som ho skriv!

-------- 

(i)  Mi omsetjing av: «A new Israeli nation is araising from the smoke og battle» 

(ii) Ho skriv til vanleg i «The Times».

(iii) På hebrisk «shiva».

(iv) Kursiven er sett inn av meg.

(v) Dette er namnet på tradisjonelle frynser eller duskar på kleda til minne om Toraen. Den bibelske bakgrunnen for dette, er 4. Mos.15,37-41.

(vi) Dette er slutten av artikkelen. 

Det er forbode å bruka bilete eller tekst frå denne artikkelen uten skriftleg løyve frå meg.

Skjermdump av førstesida

 «Friends no longer speak to me» 

Denne framsida lyste mot lesarane i «The Sunday Telegraph» søndag 18.08.24. George Chesterton sin artikkel om emnet fekk det meste av framsida puss dei to neste sidene i bladet. 

«Korleis kjennest det å vera britisk jøde etter 7. oktober», er spørsmålet hans. Svara var kort sagt deprimerande. Han skriv: 

«Stilla var øyredøyvande. Frå stresset med bråkande born til ei kald skulder frå kollegaer eller ei rekkje av venner som viste seg til ikkje å vera reelle venner, det er vitnemålet frå det jødiske miljøet. Dei fortel alle om den same vonde opplevinga. Det var ikkje berre verda vart forandra den dagen Hamas angreip Israel den 7. oktober i fjor. 

Verda til dei britiske jødane gjorde det også. Muterande uttrykk for antisemittisme vaks frå knuste butikkvindauge og valdelege protestar, inn i livet i kvardagen til den einskilde. Alle kan fortelja om det same: Ei øyredøyvande stillheit.» (i)

Der er 287 000 jødar på dei britiske øyane, like mange som buddistar. Likevel er det eit ubetydeleg tal samanlikna med dei 4 000 000 muslimane som bur i landet. Det nye politiske klimaet i landet koplar jødane direkte til det som skjer i Israel enten dei vil eller ikkje. Skalaen som går frå å ynskja død over staten Israel og til opposisjon mot krigen i Gaza, til å klaga jødane for «folkemord» og «sionisme».

Skjermdump frå side 3

«Jødane si oppleving av kven dei er, har endra seg etter 7. oktober».

Det er Dave Rich, forfattaren av «Everyday Hate: How antisemitism is built into our world – and how you can change it» (ii) som seier dette. I februar i år auka antisemittiske angrep med 147 %, og i dei første seks månadane var det registrert 1 978 slike hendingar, det høgaste talet som nokon gong har vore registrert i Storbritannia (UK). Det er og viktig å merka seg at endringa kom med ein gong etter 07.10.23, - 20 dagar før Israel gjekk inn i Gaza. At antisemittismen auka så fort og så stekt, gjer an mange britiske jødar spør: «Er dette landet det eg trudde det var?»

Øydelagde vennskap

Frå side 2

Noko av det som går att i undersøkinga artikkelforfattaren har gjort, er brotne vennskap. J. Ginges, professor i åtferdsvitenskap, seier Gasakrigen har vorte lakmustesten som viser kva side folk vel. Det er nesten som ein del folk i UK ser på dette som eit teikna på om du «er eit bra menneskje» eller ikkje

«Folk som før ikkje har vist noko interesse for Israel og Palestina, har brått vorte «ekspertar», og det er der problemet ligg», seier ein lærar frå Essex. Ein annan fortel at etter 07.10.23 vart han sletta frå vennelista han var med i. Eit ektepar fortel at dei hadde eit vennepar i Cornwall, og var dei første jødane desse vennane hadde møtt. Men då kona hans skreiv på Instagram om antisemittisme, vart venskapet brote. No publiserer ex-vennene stoff om folkemord og Nazi-stat.

På arbeidsstaden og i det offentlege liv

Her fortel fleire vitnemål om mistenkjeleggjering og motvilje. Ein fortel at seks Uber-sjåførar etter einannan nekta å køyra han fordi han skulle til synagogen. Israel vert berre omtalt som aggressiv og undertrykkjande av dei «på den andre sida», og jødar vert dermed ekskluderte i ein slags «anti-jødisk rasisme», skriv forfattaren.

Også frå side 2

Identitet og framtid

Jødar har gjennom soga vorte forfylgde og karikerte ut frå religiøse, politiske eller andre motiv. «Du kan ikkje unngå at verkeleg ekstreme demonsrasjonar mot Israel endar i open antisemittisme», seier Rich. «Spørsmålet ‘Korleis vil dette landet vera å leva i for våre born?’ er det mange spør seg. Det finst ikkje noko anna konflikt som får 200 000 menneskje til å gå i protesttog, og der ein stor del av desse 200 000 ynskjer å fjerna eit anna land frå kartet.»

Eit utsagn til slutt

«Eg er ein svært britisk jøde og eg har alltid sett på UK som heimlandet mitt. No er eg ikkje så sikker lenger. Det er mest på grunn av borna mine. Eg er bekymra for korleis det vil verta for dei som ein så liten minoritet. Sjølv etter 7.oktober er kanskje Israel det tryggase landet å bu i.» 

Korleis opplever norske jødar tida etter 07.10.23?  Finst det noko norsk avis som er villig til å gjera ei slik solid undersøking på det området?

Ville det verta like deprimerande å lesa?

----------- 

(i) Mi omsetjing av starten av innlegget: «The silence was deafening. From the distress of bullied children to the cold shoulder of friends that turned out not to be friends at all, testimonies from the Jewish community in Britain reveal the same bleak experiences. It wasn’t just the world that changed the day Hamas attacked Israel on Oct 7 last year. The world of British Jews too, mutating strains of anti-Semitism worked their way beyond smashed shopfronts and violent protests and into the same expression. The silence was deafening».

(ii) Denne boka kom ut i 1923 på Biteback Publishing forlag. Ho vert seld på Amazon.

---------------

Bileta er skjermdumpar frå "The Sunday Telegraph" og nummeret stykket stod i.

Det er forbode å bruka bilete eller tekst frå denne bloggen uten skriftleg løyve frå meg.

Framsida på boka eg har lese

 «Vår jødiske reise»

Dette er tittelen på boka til Anne Sender som eg har vore inne på tidlegare.  Ho skriv i epilogen (i): 

«I jødisk tradisjon sies det at enhver sak skal sees frå minst syv sider før man kan tro man har et helt bilde. --- 

Historien om min jødiske reise ble både en kjærlighetserklæring til menigheten (ii), til minne om mine svigerforeldre og et tidsbilde for storsamfunnet. Mitt håp er at mitt bilde frå den jødiske minoriteten, fortalt gjennom min svigerfar og oppgavene menigheten gav meg, kan være med å avmystifisere våre ulikheter. Ikke minst for at vi kan beskytte oss bedre mot dem som vil fremmedgjøre og mistenkeliggjøre oss for hverandre. Er det noe vi vet så er det at det gode må bæres frem – faenskapen greier seg selv.    

Derfor følger jeg til sist jødisk tradisjon, og avslutter med ordene vi gir hverandre og omverdenen i alle livets sammenhenger, det livsbejaende «Le Chaim» - til livet.»    

Etter å ha lese gjennom boka frå start til slutt, har eg lært mykje. Ikkje minst ny informasjon om ting som har hendt, og som eg berre hadde lært å kjenna gjennom media. Då eg starta på boka, var spørsmålet mitt kven «vår» refererte til. Eg enda opp med at det – som avslutninga seier – viser både til hennar personlege «reise» i dei åra boka omhandlar, og den «reisa» norske jødar har gjort i same tidsrommet.   

«Trusselen frå religiøse fanatikere»

Grava til ein av dei kjende rabinarane i Krakow

2024 er snart over. I dei 12 åra sidan boka kom frå trykkeriet, har mykje skjedd. For dei fleste, både jødar og ikkje-jødar, har glansbiletet om eit fredeleg Midtausten skapt gjennom nestekjærleik og dialog, gått i tusen bitar. Tittelen over (iii) vart synleggjort her til lands gjennom Anders Behring Breiviks terror 22.07.11. Hamas sitt angrep på Sør-Israel 07.10.23, og dei andre Iran-støtta militsane sine freistnader på å  fjerna jødane frå Midtausten og Israel frå kartet, beviser det same.

Noko liknande ser me hjå FN sine representantar i og rundt Israel (iv). Dei «fredsbevarande styrkane» som skulle sjå til at Hizbollah heldt seg nord for Litani-elva, har vore så einøygde at dei ikkje oppdaga at Hizbollah bygde tunellar og opphaldsrom attmed og nesten under dei. Israel har funne rom der opp til 1000 terroristar kunne opphalda seg medan dei gjorde seg klare til det store angrepet mot Nord-Israel. Eit planlagt angrep av ein heilt annan skala enn det Hamas utførde i Sør-Israel. 

Næraste tunellinngangen i Hizbollah sitt nettverk ligg berre 50 meter frå ein FN-post, opplyste Israel. Terroristane sin «lovnad» om å oppfylla FN-resolusjon nr. 1701, og at FN sine troppar skulle sjå at dette skjedde, var rein svada, ser vi.  UNRWA sitt arbeid og personalet sin aktivitet, treng eg ikkje nemna.

Kvar vart det av dei jødiske fanatikarane?

Etter å ha lese heile boka og re-lese deler av ho, saknar eg dei jødiske «fanatikarane» eller «selotane» som dei vart kalla ved starten på vår tidsrekning.  Finst det ingen slike i dag?

Eg tenkjer på «stabeisar» som gjorde opprør og ikkje ville leva under dei vilkåra politiske og religiøse krefter påtvinga dei. Me hadde til dømes hasmonearen Mattatias som starta opprøret mot grekarane, det som vart til Makkabearopprøret. Nokre hundreår seinare kom Bar Kokhba som leidde opprøret mot romarane i 132. Begge opprøra førde til enorme lidingar for det jødiske folket, men hadde jødisk religion og kultur eksistert utan slike fanatikarar?  Mange vart ikkje hærførarar, men stod fast slik jødane til dømes gjorde då Muhamed ville lokka og seinare tvinga dei inn i sin religion og sitt system.

Frå ein av synagogane eg vitja i Krakow

På mi reise gjennom boka sine 267 sider, møtte eg berre eit humanistisk-sosialistisk menneske- og Bibel-syn der tilpassing og «dialog» vert sett opp som idealet. Kvar vart det av dei absolutte verdiane for dette livet - og eventuelt for det som kjem etterpå?

Osloavtalen

I omtalen av Oslo-avtalen (v), skriv Sender: «Da Norge la til rette for fredsforhandlingene i Osloprosessen mellom PLO og Israel, endte det med at de gamle fiendene ga hverandre gjensidig godkjenning. PLO aksepterte at Israel som stat faktisk var til og kunne fortsette å eksistere innenfor fremforhandlede grenser. Israel aksepterte at PLO var den legitime representant for det palestinske folk, med rett til eget landområde». 

No veit me – Eva Sender vedgår det seinare i boka – at PLO og dei såkalla «palestinarane» gav katten i heile avtalen. Det einaste dei har gjort, er å skapa press på Israel, og undergrave Israel sine freistnader på å få varig fred for leva og utvikla landet sitt. Slik var det med forslaget som vart lagt fram i 1947, - det som mellom anna vår noværande regjering prøver å pressa gjennom. Med det vil dei leggja til rette for endå meir terror og drap frå arabarane si side. 

Bibelens (Tanakh’s) ord om kven landet vart gjeve til, er ikkje-eksisterande i den «jødiske reisa» Eva Sender har teke meg med på. Det same gjeld lovnaden til Folkeforbundet å gjeva det engelske mandatområdet til «eit heimland for jødane». Arabarane fekk om lag 2/3 av det området. Kvifor kan ikkje Eretz Israel få lov å eksistera i den delen som vart att?

Psykisk press...

Det er vondt å lesa at «Jødene i Norge opplevde å bli skviset mellom vanlige folks oppfatninger, kristenfolkets  forventninger og realpolitikken». (vi) Sitatet står i kapitlet «Under press» der forfattaren skriv om den første Gaza-krigen, den ikkje Israel fekk lov å fullføra. Hadde dei fått det, ville tusenvis – både jødiske og «palestinske» liv vorte spart. Det er det vel ingen tvil om i dag? Det same gjeld Libanon krigen som var år tilbake.

Eg personleg ynskjer både jødar og arabarar det aller beste både på denne jorda - og det som kjem etter. Også det å få leva trygt innan faste og godkjende grenser. Det krev «realpolitikk», - ikkje det dei norske regjeringane i 1993 og 2024 har arbeidt for. Dei driv fantasipolitikk utan fot og feste i dei grufulle  realitetane som jødane i Israel lever - og overlever under!  

Likevel:  Takk  Eva Sender for reisa eg fekk vera med på…

  ----------------                                                                                                                                                (i) Side 259-261 i boka. I siste del av det eg siterer her, brukar ho kursiv. Sidan eg set alt i kursiv, erstattar eg hennar kursiv  feit kursiv (Bold).

(ii) «Menigheten» er nok Det mosaiske trossamfund (DMT), Oslo.

(iii) Ho brukar dette uttrykket på side 161.

(iv) Her er det ikkje snakk om religiøs fanatisme, men ein politisk fanatisme som hevdar at dei veit betre korleis ting skal løysast, enn dei lovleg valde styresmaktene i Israel. Dette er sanninga om FN, - og den norske regjeringa.

(v) Sitat frå side 54 i boka. 

(vi) Sitat frå side 103 

Bileta har eg teke sjølv.

Det er forbode å bruka bilete eller tekst frå denne bloggen uten skriftleg løyve frå meg.

 The Jewish Chronicle

Eg nemnde i ein tidlegare blogg at eg vart kjend med avisa «The Jewish Chronicle» (JC) gjennom ein ven. Anne Sender skriv i si bok: «Den første jødiske presseavis, Londonavisen The Jewish Chronicle, så også dagen lys på grunn av interessen saken skapte». (i)

Skjermdump frå Wikipedia sin artikkel

«The Jewish Chronicle» kom ut med første nummeret i 1841, og er den eldste jødiske avisa som har vore saman-hengjande utgjeve til no. Bladet kjem kvar fredag. Når utgjevingsdagen kolliderer med jødiske heilagdagar, kjem bladet med utgåva si tidlegare i veka. 

Hovudoppslaget på førstesida 17.01.1896, var «Ei løysing på det jødiske spørsmålet» av Theodor Herzl. (ii) Han skriv der: 

«Men me kan ingen ting gjera utan entusiasmen i vårt eige folk. Ideen må bana seg veg inn til dei lengst vekke, miserable hola der folket vårt bur. Når dei vaknar frå sine dystre grublingar, vil liva deira få ei heilt ny meining. Lat kvar og ein tenkja lenger enn til seg sjølv. Å, for nokre enorme dimensjonar denne rørsla kan få! Ære ventar dei som ikkje berre tenkjer på seg sjølve, men på saka. Ein underfull generasjon av jødar vil stå fram. Makabearane vil stå opp att.

Og slik vil det verta: Den fattige og enkle veit ikkje kva kraft mennesket alt har over naturen. Det er nett desse som vil ha den sterkaste trua på denne nye bodskapen. For desse har aldri misst håpet om Lovnadslandet.» (iii)

«Eg er sionist fordi eg er ein jøde» (iv)

Skjermdump frå avisa eg siterer frå - med bilete av rabbien

Orda i overskrifta kjem frå over-rabbinaren Ephraim Mirvis (v) i ein artikkel i bladet «The New Statesman», referert i JC. Han fortsette med å snakka om samanhengen mellom Israel og det å vera jøde, og seier at «73 % av britiske jødar seier dei er kjenslemessig knytte til Israel, og 80 % av amerikanskje jødar seier at omsorg for Israel er ein viktig del av deira jødedom». (vi)

Sionisme vert ofte misbrukt mot jødar som eit uttrykk for overgrep knytt til kolonialisering og aparteid, og Mirvis understrekar at lesarane må forstå at sionisme ikkje «medfører at ein støttar politikken til noko spesiell regjering i Israel, og er heller ikkje brukande som støtte til velvære og spesielle rettar for palestinarar». (vii)

Gatebilete frå Jerusalem. Stadig fleire kjem heim ....

Rabbien seier vidare at for å forstå sionisme, må ein først læra judaismen å kjenna. Judaisme er rett ut sagt eit uttrykk for den jødiske identiteten knytta til kongedømet Juda. (viii) Denne jødiske identiteten, «judaismen»  held fram også etter at romarane endra namnet på landet til Syria-Palestina for å bryta alle band mellom jødane og heimlandet. Arbeidet med å de-legitimisera og få bort jødane si tilknyting til landet, har halde seg heilt til i dag.                                             

Uansett kvar jødane slo seg til, var landet Israel, og Jerusalem spesielt, sentral i deira daglege liv, skriv rabbien. Draumen om ein gong å venda tilbake til heimlandet, har alltid vore ein sentral pilar i den jødiske tankegangen. Sionisme er derfor ein del av det å vera jøde.

Sionisme er heller ikkje ein politisk ideologi. «Det er heilt enkelt eit uttrykk for det uløyselege bandet det jødiske folket har til og i Israels land». (ix) Så langt over-rabbiens ord.

«Uansett kven han er som ikkje klårt kan fordømma Irans avskyelege angrep på Israel, er ikkje verdig til å setja foten på Israels jord» (x)

Dette utsagnet frå Israels utanriksminister er ei av under-overskriftene i JC i dag. (03.10.24). Under eit bilete av FNs generalsekretær står det at han, etter å ha vorte nekta innreiseløyve til Israel, no «har gjort ein u-sving». Så står det att å sjå korleis saka vil utvikla seg. Eg for min del, - og eg har heldigvis ingen ting eg skulle ha sagt, ser ingen grunn til at FNs generalsekretær og den norske utanriksministeren skulle få lov å koma inn i landet. Begge har for mange anti-israelske og antisemittiske utspel bak seg til at deira nærver kan resultera i noko anna enn «å hiva meir ved på bålet»!

I «Klagemuren» er der bønnesetlar frå mange av oss

«Leiaren for avdelinga som skulle stogga Israelsk etterretning i Irak, var sjølv agent for Mossad»

Denne artikkelen i JC 01.10.24 forklarar korleis Israel fekk tak i Iran sine mest hemmelege dokument. Det eg hugsar, var Netanyahu sin tale der han synte oss permane med hemmelege iranske dokument som beviste arbeidet deira med å utvikla atomvåpen. Han heldt den dagen ei teikning av ei bombe i handa!

«Leiaren for Irans avdeling som skulle fylgja med og hindra israelsk etterretnings aktivitet i landet, var sjølv Mossad agent, samen med 20 andre av staben, har Irans tidlegare president, Mahmoud Ahmadinejad, vedgått».(xi)

Det var i 2021 at det vart oppdaga at senior-agenten deira, var dobbelagent, og at han stal sensitive dokument og gav dei til Israel.  Denne dobbelagenten og 20 andre var det som tok dokumenta om Irans atomplanar i 2018 sam-stundes som dei eliminerte iranske atomforskarar, skal Ahmadinejad ha sagt.

Det bør me vera glade for. Eit prestestyre i Iran med atomvåpen er ein reell trussel både for jødane og oss andre i denne verda. Men er det nokon annan enn Israel som er villig til å «ta av seg silkehanskane» og stogga galskapen?

Lat oss be om at det må skje, samstundes som me takkar Abrahams, Isaks og Jakobs Gud for dei mennene som våga livet for at sanninga skulle koma fram i lyset.

---------

(i) Frå side 207 i boka «Vår jødiske reise», av Anne Sender, Cappelen Damm AS, 2013. ISBN 978-82-02-38324-4. «Saken» ho nemner, er «The Damascus Blood Libel» då åtte jødar i 1840 var anklaga for å ha drepe ein syrisk munk og brukt blodet hans i påskebrødet. Saka fekk stor merksemd verda over.

(ii) Wikipedia har eit skjermbilete av den utgåva. Det er det biletet eg refererer frå.

(iii) Kopiert frå Skjermdumpen: «But we can do nothing without the enthusiasm of our own nation. The idea must make its way into the most distant holes where our people dwell. They will awaken from gloomy brooding, for into their lives will come a new significance. Let each of them but think of himself, and what vast  proportions the movement must assume! And what glory awaits those who fight unselfishly for the cause! A wonderous generation of Jews will spring into existence. The Maccabæans will rise again. And so it will be: it is the poor and the simple who do not know what power man already exercises over the forces of nature, it is just these who will have firmest faith in the message. For these have never lost the hope of the Promised Land».

(iv) Mi omsetjing av overskrifta «I am a Zionist because I am a jew».

(v) Ephraim Mirvis, f. 07.09.1956 i Cape Town, Sør-Afrika, er ein ortodoks rabbi som vart over over-rabbi i «The United Hebrew Congregations of the Commomwealth» i 1991. (Info frå Wikipedia m.fl).

(vi) Mi oms.: «… according to the Institute for Jewish Policy Research, 73 per cent of British Jews say they feel an emotional attachment to Israel, and 80 per cent of American Jews surveyed by the Pew Research Centre say that caring about Israel is an important part of their Judaism.»

(vii)  Mi oms.: “…. does not entail an endorsement of the policies of a particular Israeli government, nor is it mutually exclusive with advocating for the welfare or rights of Palestinians.”

(viii) Kongedømmet Juda eller Judea oppstod i år 930 f. Kr. etter Salomos død. Salomos rike vart delt i Nordriket (Samaria) og Sørriket (Judea).

(ix) Mi oms.: «It is quite simply a manifestation of the unbroken attachment of the Jewish People to and presence in the Land of Israel.»

(x) Original tekst: «Anyone who cannot unequivocally condemn Iran's heinous attack on Israel does not deserve to step foot on Israeli soil».

(xi) Original tekst: «The head of Iran’s unit tasked with monitoring and impeding Israeli intelligence activities in the country was himself a Mossad agent, along with 20 other members of the unit, former Iranian president Mahmoud Ahmadinejad has admitted.»

Bileta og skjermdumpane har eg teke sjølv.

Det er forbode å bruka bilete eller tekst frå denne bloggen uten skriftleg løyve frå meg!